فرهاد خدادادکاشی - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

اگر چه اقتصاددانان و کارآفرینان با مقوله صرفه های مقیاس و تاثیر آن بر هزینه متوسط و قیمت آشنا بودند اما تا دهه ۳۰، نظریه منسجم و مستدلی برای آن تدوین نشده بود. بسیاری از اقتصاددانان از صرفه های مقیاس به‎عنوان ملاک عملی برای تشخیص درجه رقابت یا انحصاری بودن بازارها استفاده می کنند. در این مقاله، ضمن معرفی جنبه های نظری صرفه های مقیاس، میزان برخورداری بازارهای صنعتی ایران از صرفه های مقیاس ارزیابی می شود. یافته های ما بر آن دلالت دارند که اقتصاد ایران به‎دلیل کوچک بودن از صرفه های مقیاس برخوردار نبوده است. علاوه بر این شواهد تجربی، ناسازگاری بین صرفه های مقیاس و رقابت در بازارهای صنعتی ایران را تایید می‎کنند. هم‎چنین، با افزایش اندازه بنگاه و نزدیک شدن به سطح تولید بهینه (MES)، نرخ بازده افزایش می یابد. طبقه‎بندی L۱۰۰, L۱۹۰ , L۸۰۰: JEL

انحصارطبیعی, اندازه بهینه, روش محاسبه M ES, صرفه‎های مقیاس, نرخ بازده