کاربردی از مفاهیم "نرخ بازدهی نسبت به‎مقیاس"و "کشش جانشینی عوامل تولید"در تعیین پتانسیل اشتغال‎زایی مخارج سرمایه‎گذاری

در رویکرد سیاست‎گذاری‎‎های معطوف به ایجاد اشتغال از طریق تخصیص اعتبارات سرمایه‎گذاری، در نظر گرفتن عواملی که بر توان اشتغال‎زایی اعتبارات سرمایه‎گذاری موثرند، می‎تواند نقش بسیار موثری را در تقویت نتایج این سیاست‎ها ایفاء کند. در این مقاله سعی میشود تا با در نظر گرفتن "بازدهی نسبت به‎مقیاس" و "جانشینی عوامل تولید" به‎عنوان دوعامل موثر بر توان اشتغال زایی مخارج سرمایه‎گذاری، ابتدا یک چارچوب تئوریک در این خصوص فراهم آید و سپس به‎طور تجربی نقش بازدهی نسبت به‎مقیاس و جانشینی عوامل تولید در تقویت پتانسیل اشتغال‎زایی مخارج سرمایه‎گذاری در زیر بخش‎‎های صنعت، مورد بررسی و آزمون قرار گیرد. در این مطالعه، با فرض این‎که فزاینده‎تر بودن بازدهی نسبت به‎مقیاس از یک‎سو و کم‎تر بودن کشش جانشینی نهاده‎ها از سوی دیگر منجر به تقویت تاثیر مثبت سرمایه‎گذاری بر ایجاد اشتغال می‎شود، اقدام به اولویت‎بندی زیر بخش‎های صنعت با توجه به‎مقادیر به‎دست آمده برای نرخ بازدهی نسبت به‎مقیاس و کشش جانشینی نهاده‎ها شده است. هم‎چنین با استفاده از تخمین تابع تقاضای نیروی کار برای تمامی زیربخش‎ها در دوره زمانی ۸۲-۱۳۵۰، ضریب اثرگذاری سرمایه‎گذاری بر اشتغال به‎طور مستقیم مورد محاسبه قرار گرفته است. نتایج نشان می‎دهند که زیر بخش‎های صنایع نساجی، پوشاک و چرم (کد۳۲) صنایع مواد غذایی، آشامیدنی و دخانیات (کد۳۱)، صنایع ماشینآلات، تجهیزات، ابزار ومحصولات فلزی (کد۳۸)، صنایع تولید فلزات اساسی(کد۳۷)، صنایع کاغذ، مقوا، چاپ و صحافی (کد۳۴)، صنایع چوبی و محصولات چوبی(کد۳۳) و صنایع شیمیایی (کد۳۵) و صنایع محصولات کانی غیرفلزی به‎جز فرآورده‎ های نفت و زغال‎سنگ (کد۳۶)، که به‎ترتیب بالاترین اولویت را داشته‎اند، به همان نسبت بیشترین تاثیر سرمایه‎گذاری بر اشتغال را در درون خود تجربه کرده‎اند. طبقه‎بندی JEL:

Keywords:

جانشینی عوامل تولید , روش تحلیل تاکسونومی عددی , روش حداقل مربعات معمولی , سرمایه‎گذاری – اشتغال , صنایع بزرگ. , نرخ بازدهی نسبت به‎مقیاس