حمید شاه بندرزاده - دانشیار گروه مدیریت صنعتی دانشکده کسب و کار و اقتصاد دانشگاه خلیج فارس
سیده فاطمه موسوی - دانشجوی - کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی دانشکده کسب و کار و اقتصاد دانشگاه خلیج فارس

با توجه به افزایش نگرانی ها نسبت به آسیب های وارد شده به محیط زیست، توجه به موضوع محیط زیست در همه زمینه ها و فعالیت ها امری ضروری به نظر میرسد. صنایع تولیدی به عنوان یکی از عامل های ایجاد کننده آلودگی های زیست محیطی باید فعالیت ها و فرآیندهای خود را به گونه ای پیش ببرند تا علاوه بر توجه به مسائل اقتصادی و اجتماعی، از بروز آسیب به محیط زیست جلوگیری کنند. از این رو امروزه پایداری در تولید و توسعه محصولات موضوعی بسیار مهم است. در این پژوهش ابتدا پژوهش های مرتبط با موضوع پایداری و شاخص های اثرگذار بر پایداری در تولید و توسعه محصولات صنعتی، بررسی و عواملی موثر شناسایی گردید و سپس با توجه به مقاله های بررسی شده برای هر عامل وزنی بدست آمد. نتایج نشان داد، عوامل زیرساخت ها و تکنیک های تولید ، قوانین و سیاست ها، عوامل مدیریتی و سپس آگاهی و آموزش کارکنان، انتخاب مواد اولیه غیر مضر و استفاده بهینه از آن، طراحی و ساختار محصول، حداقل کردن هزینه ها و حداکثر کردن سود وفشار جامعه مهم ترین شاخص های اثرگذار بر پایداری تولید و توسعه محصولات از دید این پژوهشگران بوده است. سپس با استفاده از رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری، روابط میان این شاخص ها بررسی و عامل اساسی و زیر بنایی شناسایی شدند. ابتدا ماتریس خود تعاملی ساختاری بر اساس پیشینه های پژوهش تشکیل و تاثیر شاخص ها بر یکدیگر به صورت مقایسات زوجی و دو به دو بررسی شد و در گام بعد بر اساس ماتریس خود تعاملی ساختاری، ماتریس دسترسی اولیه و ماتریس دسترسی نهایی ساخته شد و سپس بر اساس ماتریس دسترسی نهایی، شاخص ها سطح بندی و مدل ساختاری تفسیریترسیم گردید، بر این اساس عوامل قوانین و سیاست ها و فشار جامعه زیربنایی ترین شاخص های اثرگذار بر پایداری در تولید و توسعه محصولات صنعتی هستند و پس از آن عامل های آگاهی و آموزش کارکنان و عوامل مدیریتی در سطح بعدی هستند

پایداری، توسعه پایدار، تولید پایدار، توسعه محصول، مدلسازی ساختاری تفسیری IS