سجاد نظری - Shahid Motahary Cold-water Fishes Genetic and Breeding Research Center
محمد پورکاظمی - Iranian Fisheries Sciences Research Institute (IFSRI)
مجیدرضا خوش خلق - University of Guilan

هدف از تحقیق حاضر بررسی تعیین ساختار ژنتیک جمعیت تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) دریای خزر با روش توالی­یابی قطعه ناحیه کنترلی DNA میتوکندریایی بود. برای این منظور، تعداد ۴۵ نمونه باله تاسماهی ایرانی از آب­های ساحلی مناطق مختلف دریای خزر جمع­آوری گردید. ناحیه کنترلی با استفاده از روش PCR تکثیر و توالی­ یابی با استفاده از روش استاندارد انجام پذیرفت. تعداد ۱۲هاپلوتیپ متفاوت در بین نمونه­های بررسی شده، مشاهده گردید. تنوع هاپلوتایپی و نوکلئوتیدی در نمونه­ ها به­ترتیب برابر با ۰۳۷/۰ ± ۷۹۵/۰ و ۰۰۴۶/۰ ± ۰۰۶۲/۰ بدست آمد. بیشترین تعداد هاپلوتایپ (۷ عدد) در بین نمونه­های رودخانه سفیدرود بود که از این تعداد ۳ هاپلوتایپ A، B و E  اختصاصی بوده و در سایر مناطق مشاهده نشدند. نتایج تجزیه و تحلیل شاخص تثبیت (FST) بر اساس روش دوپارامتری و آنالیز واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد که نمونه ­های رودخانه سفیدرود با نمونه­ های مناطق روسیه و آذربایجان اختلاف معنی­داری دارند (۰۰۱/۰ > P) و در نهایت وجود سه جمعیت شناسایی گردید. با توجه به تنوع بالای موجود در ناحیه کنترلی، توالی این ناحیه می­تواند به عنوان یک نشانگر مناسب برای شناسایی و تعیین واحدهای حفاظتی و مدیریتی ذخایر جمعیت­های احتمالی تاسماهی ایرانی به کار گرفته شود و همچنین می تواند اطلاعات ارزشمندی از کاربرد روش­های مولکولی را به منظور ژنتیک حفاظت این گونه ارائه نماید.

Acipenser persicus, mitochondrial DNA, genetic variation, Caspian Sea, تاسماهی ایرانی, Acipenser persicus, توالی یابی, DNA میتوکندریایی, دریای خزر