محمدامین رعنائی - مربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، بیرجند، ایران
حمید بهلولی - مربی، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، بیرجند، ایران
خلیل خلیلی - استاد، گروه مهندسی مکانیک، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مقدار کرنش اعمالی در هر مرحله از فرآیند اکستروژن در کانال­های هم مقطع زاویه دار (ECAP) بر روند تکامل استحکام  مکانیکی (دستیابی به استحکام­های بیشتر) مس خالص تجاری تولیدشده با این روش است. از آنجایی که زاویه­ی برخورد کانال­های هم مقطع، عامل اساسی و تعیین کننده­ی مقدار کرنش اعمالی است که در هر مرحله از فرآیند ECAP به وقوع می­پیوند، دو قالب یک پارچه با زاویه­ی انحنای خارجی °۳۷ ~و زوایای برخورد ( ) °۹۰ و°۱۱۰ طراحی و ساخته شدند. کرنش اعمالی طی هر مرحله از فرآیند ECAP توسط قالب °۱۱۰  در مقایسه با قالب °۹۰  به مقدار ۲۵ درصد کمتر است. مس خالص تجاری تحت شرایط یکسان و حداکثر تا ۸ مرحله در دمای محیط درون هر دو قالب تحت فرآیند ECAP قرار گرفته و سپس خوصیات مکانیکی حاصل شده توسط آزمون سختی و فشار در دمای محیط اندازه گیری و تغییرات آنها گزارش شده است. نتایج حاصله نشان دادند که، حداکثر سختی و استحکام ماده­ی تولیدشده توسط قالب °۹۰  با اعمال پنج مرحله فرآیند ECAP به دست آمده و مقدار آن به ترتیب برابر HB۹/۷۴ و MPa۳۹۰ اندازه گیری گردید. از طرفی خواص مکانیکی مطلوب تری در ماده­ی تولیدشده توسط قالب °۱۱۰  مشاهده شده به طوری که حداکثر سختی برابر HB۵/۷۷ (حدود ۵۱ درصد نمونه اولیه) و استحکام برابر MPa۴۲۴ (حدود ۶۳ درصد نمونه اولیه) پس از ۸ مرحله انجام فرآیند ECAP بر روی مس خالص تجاری به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده، می­توان اذعان داشت که با کاهش کرنش اعمالی به میزان ۲۵ درصد در هر مرحله از فرآیند ECAP و افزایش مراحل آن، می­توان به استحکام­های بیشتر  در مس خالص تجاری دست یافت.

تغییر شکل پلاستیک شدید, اکستروژن در کانال های هم مقطع زاویه دار, تکامل استحکام مکانیکی, کرنش معادل, مس خالص تجاری