محب علی سیستانی - Fisheries products processing group, Faculty of Fisheries and Environmental Sciences, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan. Iran
افشین عادلی - Gorgan University
سید ابوالقاسم میرا - Tehran University

در این پژوهش تلاش شد تا عوامل موثر بر راندمان حلقه تولید (عمل آوری و کنسروسازی) زنجیره ارزش تون ماهیان و شبه تون ماهیان شناسایی شوند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق، صاحبان، اعضاء هیات مدیره، مدیران عامل و کارشناسان تولید این صنعت می باشند که طی دوره زمانی دو ساله منتهی به سال ۱۳۹۷ انجام شده است. ابزار جمع آوری داده های این تحقیق، پرسشنامه بوده که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته است. ابتدا با مرور ادبیات موضوع، تعداد ۴۱ مانع شناسایی شد که پس از حذف عوامل تکراری، ۲۸ متغیر استخراج گردید. در نهایت با استفاده از نظر خبرگان تعداد ۲۱ متغیر به عنوان موانعی که موجب کاهش راندمان حلقه تولید زنجیره گردیده است، شناسایی شدند. همچنین با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری و بکارگیری آزمون آماری علامت، تعداد ۱۹ عامل به عنوان موانع اصلی شناسایی گردید و با استفاده از آزمون فریدمن رتبه بندی شد. مشکلات در تامین مواد اولیه (کیفیت، قیمت و پایداری تامین)، مشکلات در تامین منابع مالی، ضعف در تولید محصولات متنوع با توجه به بازار هدف، بالا بودن هزینه های فروش محصولات تولید، چهار مانع موثر حلقه تولید زنجیره ارزش تون ماهیان و شبه تون ماهیان می باشد که با مشخص شدن این موانع و اولویت بندی آنها می توان برنامه ریزی لازم برای مدیریت آنها با هدف افزایش راندمان حلقه تولید این صنعت را میسر نمود و با ارائه راهکارهای مناسب جهت مدیریت موانع با اولویت بالاتر، افزایش راندمان این صنعت و  پایداری اقتصادی آن را در آینده میسر ساخت.

The effective factors, Production section, Value chain, Tuna and tuna like species, عوامل موثر, حلقه تولید, زنجیره ارزش, تون ماهیان و شبه تون ماهیان