مهدی شاهین - دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
اسماعیل سپهوند - دانش آموخته دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام و مدرس دانشگاه فرهنگیان ، خرم آباد، ایران

شیعیان نزاری پس از استقرار در ایران با توسعه طلبی سلاطین ترک، مانند سلجوقیان و به ویژه خوارزم شاهیان، در ایران مبارزه کردند. درگیری شدید بین شیعیان نزاری و خوارزم شاهیان از موضوعات مهم در این مقطع تاریخی در عهد سلطان جلال الدین خوارزم شاه است. امروزه سیرت جلال الدین منکبرنی از منابع موثق این دوره است. حکومت خوارزم شاهیان در زمان سلطان جلال الدین با دو تن از فرمانروایان شیعیان نزاری، جلال الدین حسن و علاءالدین محمد، هم عصر بود. بیشترین مناسبات و درگیری سلطان خوارزم شاه با علاءالدین بر سر مسائل سیاسی بود. سلطان خوارزم شاه با اقتداری که در هنگام حمله مغولان در ایران داشت در اتحاد فرمانروایان علیه مهاجمان می کوشید اما با وجود دولت کوهستانی شیعیان نزاری که دولتی درون دولت خوارزم شاهیان بود و به دنبال اتحاد با مغولان بودند، این امکان، یعنی مقابله با مغولان، دشوار می نمود. با توجه به مقاومت شدید نزاریان در برابر دولت مرکزی خوارزم شاه، اختلافات بسیار بین آنها وجود داشت که نمی شد به آسانی از آن چشم پوشید و اختلافشان مانع اتحاد می شد.

سلطان جلال الدین, نسوی, خوارزم شاهیان, شیعیان نزاری