عظیم حمزئیان - دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه سمنان، ایران. نویسنده مسئول: ahamzeian@semnan.ac.ir
طناز رشیدی نسب - دانشجوی دکتری عرفان و تصوف، دانشگاه سمنان، ایران.

پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه­های ابن­عربی و علاءالدوله سمنانی درباره مساله رویا پرداخته است. ابن­عربی که کاشف عالم خیال بوده، با ارتباط دادن عالم خیال- خیال منفصل- و رویا- خیال متصل- به این مساله پرداخته است. از سوی دیگر علاءالدوله سمنانی، قائل به اهمیت رویا در سلوک بوده و به نقش و اهمیت شیخ در ارتباط با آن معتقد بوده است و رویا را به لطایف سبعه که از مهم­ترین مسائل در تفکر وی بوده، ربط داده است. دو عارف در بحث رویا درباره بیننده رویا، خود رویا و اضغاث احلام دیدگاه­هایی را مطرح کرده­اند. علل تفاوت دیدگاه­های آن دو عارف را می­توان در سطح عمیق­تری ناشی از تفاوت نگرش­ آنان در حوزه­های عملی و نظری و دیدگاه­های معرفت­شناختی و هستی­شناختی دانست که تاثیر آن در رویکرد آن دو و تحلیل­هایشان در باب رویا دیده می­شود. این پژوهش به شیوه تحلیلی به مقایسه اقوال و نظرات این دو عارف بزرگ و با هدف فهم شباهت و تفاوت دیدگاه این دو، در مساله رویا صورت گرفته است.

عرفان اسلامی, رویا, خیال, واقعه, تعبیر رویا, ابن عربی, علاءالدوله سمنانی