سید مهدی مسبوق - استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. نویسنده مسئول: Smm.basu@yahoo.com
مهری قادری بیباک - دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی. mehrighaderibibak@gmail.com

شیخ بهایی از دانشمندان بزرگ عصر صفوی است که در زمینه هایمختلف علمی صاحب­نظر بوده است. یکی از جنبه های شخصیتی او که در شعرش متجلی شده سلوک و گرایش عرفانی اوست. شیخ بهایی اندیشه­های عرفانی خود را از منابع اصیل آن یعنی قرآن، احادیث نبوی(ص) و اهل بیت(ع) دریافت کرده است؛ که در این میان انس ایشان با صحیفه سجادیه و آشنایی با آثار عرفای ایرانی نقش به­سزایی در شکل گیری اندیشه­های عرفانی او داشته است. جستار پیش­رو با هدف شناخت بن­مایه­های عرفانی در اندیشه شیخ بهایی و با روش تحلیل محتوا بخشی، سروده­های عربی او را مورد نقد و تحلیل قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می­دهد که مضامین عرفانی در اشعار عربی شیخ بهایی شامل طیف وسیعی از معانی می شود که مهم­ترین آنها محبت و عشق، ریاستیزی، شراب روحانی، وصال، شهود عرفانی و سماع است. بن مایه اشعار عرفانی او را می توان در عشق و تزکیه نفس خلاصه کرد که منجر به کسب علم شهودی و حضوری می شود و او را از مدرسه و جلسات درس بی نیاز می سازد.

ادبیات عرفانی, شیخ بهایی, بن مایه های عرفانی. شعر عربی