بررسی مراحل سلوکی «تخلیه» «تحلیه» «تجلیه» و «فنا» در عرفان اسلامی
عنوان مقاله: بررسی مراحل سلوکی «تخلیه» «تحلیه» «تجلیه» و «فنا» در عرفان اسلامی
شناسه ملی مقاله: JR_IAUZ-17-65_005
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_IAUZ-17-65_005
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
محمد میری - عضو هیات علمی دانشکده معارف دانشگاه تهران، ایران. m.miri۵۷@ut.ac.ir
خلاصه مقاله:
محمد میری - عضو هیات علمی دانشکده معارف دانشگاه تهران، ایران. m.miri۵۷@ut.ac.ir
به باور اهل معرفت و سلوک، در یک نگاه کلی و جامع میتوان مراحل سیر و سلوک الی الله را به چهار مرحله اصلی «تخلیه»، یعنی تهی ساختن درون از رذیلتهای اخلاقی، «تحلیه»، یعنی آراستن به فضائل اخلاقی، «تجلیه»، یعنی تابیدن انوار الهی بر قلب، و «فنا»، یعنی گذار از همه ما سوی و وصول به حق متعال تقسیم کرد. اصل و محتوای این نگاه، یعنی ترتب سلوک بر مراحل مزبور، ریشه در سخنان عارفان صدر اول داشته و سراج طوسی اولین عارفی است که تعریفی از هر چهار مرحله، ارائه داده است. امتیازاتی که این تقسیم چهارگانه دارد موجب شده تا این مبحث عرفانی، تا کنون نیز ادامه یابد. افزون بر آن، ریشههای این چهار اصطلاح عرفانی را میتوان در آموزههای دینی نیز دنبال کرد. در میان این چهار مرحله، عارفان بر دو مقام تخلیه و تحلیه تاکید ویژه و بیشتری دارند و حتی گاهی، مجموعه سلوک را در ایندو خلاصه کردهاند. و البته نزد مشایخ سلوک، در اولویتسنجی میان ایندو، تخلیه، مقدم بر تحلیه است.
کلمات کلیدی: عرفان عملی, تخلیه, تحلیه, تجلیه, فنا
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1311323/