نگرش عارفانه ابن عربی به ایمان فرعون با نگاهی به شعر شاعران عارف فارسی

ابن­عربی عارف اندیشمند و صاحب­نظر در عرفان نظری با اثر بی­بدیل فصوص­الحکم عقیده به ایمان فرعون قبل از مرگ و در نتیجه تبرئه او را دارد. این عقیده از منظر شاعران و نویسندگان عارف فارسی زبان مورد تایید قرار نگرفته و به اتفاق همگان به جهنمی بودن او و خلود در دوزخ اشاره کرده­اند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به نقد دیدگاه ابن­عربی در مساله مذکور می­پردازد و اثبات می­کند که اولا لازمه سخن محی­الدین، اتحاد ارواح مقتولین جهت ظهور موسی(ع)، اجتماع ارواح کثیر در یک بدن است(تناسخ). ثانیا، توجه به آیات قبل و بعد آیه(یونس: ۹۰) نیز عدم ایمان فرعون پیش از مرگ را تایید می­نماید. آیه قبل تحقق دعای موسی(ع) و هارون(ع) در جهت عذاب و عدم ایمان فرعون و آیه بعد نیز استفهام انکاری از ایمان اوست. دیگر اینکه فرعون، به دلیل مدعی الوهیت بودن(نازعات: ۲۴)، خدائی به جزء خود نمی شناخت. و به این نتیجه می رسد که سئوال او از حقیقت خداوند (شعرا: ۲۳) از جهت انکار و استبعاد بود نه شناخت حقیقی و علم به مظاهر اسمائی او.

Keywords:

فصوص ابن عربی , ایمان , موسی(ع) , فرعون , شاعران عارف