تاویل های عارفانه و عاشقانه مولانا از قصه های قرآنی

مثنوی به عنوان یکی از مهم ترین آثار عرفانی منظوم زبان فارسی از جنبه های مختلف شایسته بررسی است. مولانا در مثنوی بسیار از آیات قران بهره گرفته است و یکی از شگردهای مهم مولانا در برخورد با آیات قران کریم تاویل و تفسیر ذوقی و عاشقانه آنها است. تاویل در فرهنگ اسلامی و بخصوص در ادب عرفانی، اصطلاحی معروف است که تحت عنوان تفسیر باطنی و از ظاهر به باطن رفتن به کار برده می شود. اصولا اعتقاد به باطن امور در مرکز تفکر مولانا است به همین دلیل او به تاویل توجهی ویژه دارد. او معتقد است که قران کریم دارای باطنی است که در زیر ظاهر الفاظ پنهان است. تاویل آیات قران کریم در مثنوی شیوه ای از تفسیر است که باطن را از ورای ظاهر و با معیار عشق و ذوق بیرون می آورد؛ ولی ظاهر را نفی نمی کند. یکی از مهم ترین شرایط تاویل از نگاه او تاویل خویش است که خودشناسی و تزکیه نفس را ضروری می­کند و لازمه آن دوری از هوی و هوس است. دومین و شاید اصلی ترین مولفه تاویل از نگاه مولانا اثر و نتیجه آن است به این معنی که تاویل باید آدمی را به رحمت خداوند امیدوار کند. موضوع این پژوهش تاویل عارفانه و عاشقانه مولانا از آیات قران کریم است. یکی از مهم ترین شرایط تاویل از نگاه مولانا، تاویل خویشتن است که خودشناسی و تزکیه نفس را ضروری می کند و نتیجه آن فلاح و رستگاری است به این معنی که تاویل باید آدمی را به سعادت رساند و به رحمت خداوند امیدوار سازد.

Keywords:

قرآن , تاویل عارفانه , تاویل عاشقانه , مثنوی , مولانا