سید رضا حسینی - استادیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، شهر تهران، استان تهران
زینب کریمی بابااحمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته نقاشی ایرانی، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

تکرار و مداومت بر کاربرد نقوش گل ها، بوته ها و درختان در هنرهای ایرانزمین، از دیرباز اذهان هنرمندان بسیاری را در خلق آثار مختلف به خود معطوف داشته است. هنرهای دستی مناطق مختلف نشان دهنده ی آئین، آداب ورسوم، اعتقادات آن منطقه است که آن جامعه می تواند با تکیه بر این ارزش ها و با استفاده از نمود آن در هنرهای دستی برای انتقال افکار از آن استفاده کند. هدف از این پژوهش، واکاوی زیباشناسانه و ریشه یابی مفاهیم سمبلیک نقوش گیاهی نمادین در قالی خشتی بختیاری است. سوالات پژوهش عبارتند از: الف: کیفیات زیبایی شناسانه ی قالی خشتی شامل چه مواردی است؟ ب: نقوش گیاهی نمادین قالی خشتی بختیاری واجد چه وجوه زیباشناسانه و مفاهیم نمادینی است؟ پژوهش حاضر از نوع بنیادی-نظری است که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. روش جمع آوری داده ها اسنادی، کتابخانه ای و مشاهده آثار بوده و ابزار گردآوری اطلاعات مشاهده، فیش و ابزار پویش گری نوین است. جامعهی پژوهش قالی های خشتی شهرکرد است و نگارندگان بر اساس مولفه های در نظر گرفته شده نقوش گیاهی چهار نمونه قالی خشتی دست بافت بختیاری را به صورت نمونه گیری غیراحتمالی، با استفاده از روش تجزیه و تحلیل اطلاعات کیفی مورد بررسی قرار داده اند. یافته یپژوهش گویای آن است که، نقوش گیاهی در قالی بختیاری درواقع بیانگر اسطورهی تکوین هستی می باشند. بازتاب اسطورهای نقوش تا به امروز در قالی منطقه محفوظ مانده و این میراث به جا مانده از نسل های پیشین است که در هنر و فرهنگ ملی تداوم یافته است.

زیبایی شناسی، قالی خشتی بختیاری، نماد، نقوش گیاهی