واکاوی ساختار نقوش هندسی در تذهیب قرآن های سده ی هشتم هجری

کتاب آرایی به دلیل ارزش و اهمیت قرآن نزد مسلمانان، در میان دیگر هنرهای اسلامی از جایگاه والایی برخوردار است و مجموعه ای از هنرها را همچون خوشنویسی، تذهیب و رنگ، کاغذ سازی، صحافی و تجلید شامل می شود. یکی از گونه های پر کاربرد در میان نقوش تذهیب، نقش های هندسی هستند که قابلیت تقارن و تکرار نامحدود دارند. این دسته از نقوش که از ابتدای دوران اسلامی مورد توجه بوده اند، در دوره ایلخانی رشد فزاینده ای را آغاز کردند. هدف این پژوهش بررسی ساختاری و ویژگی های نقوش هندسی تذهیب در قرآن های دوره ایلخانی است که در آن تناسبات، اجزای تزیین، کادر کلی و رابطه جزء با کل مورد پژوهش قرار گرفته است. سوالات مطرح شده عبارتند از: نقوش هندسی پرکاربرد در تذهیب قرآن های دوره ی ایلخانی چه نقوشی هستند؟ تذهیب قرآن در دوره ی ایلخانی به لحاظ ساختار هندسی دارای چه خصوصیاتی است؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی به صورت کیفی، و گرد آوری مطالب، کتابخانه ای و با استفاده از منابع دیجیتال است؛ از جمله یافته هایی که در این پژوهش به دست آمده : در دوره ایلخانی نقش هشت پر و چلیپا بیش از هر دوره دیگری مورد استفاده در کادر تزیین قرار گرفت. تذهیب های این دوره گره های هندسی درشت و کم کار در مرکز قاب و در عین حال متنوع با رنگ های محدود (طلایی لاجوردی) است

Keywords:

تذهیب , سده ی هشتم هجری , ایلخانی , نقوش هندسی