زهرا تبریزی شهروی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

در قلمرو ساسانی ادیان متعددی رواج داشتند که از تزلزل مبانی اندیشه جامعه ای حکایت می کرد که مدعی وحدت اندیشه و ثبات فکری بود. گرایش به معنویت دین یک نیاز ذاتی در فطرت انسانی است. در زمان اردشیر بابکان آیین مزدیسنی به عنوان دین رسمی معرفی شده بود ولی عدم موفقیت این آیین در سوق دادن تمام قلمرو ساسانی به سوی مذهبی واحد امکان پذیر نبود، چون اصولا آیین مزدیسنی و دین زرتشتی بیشتر به ایرانیان آریایی اختصاص داشت و مدعی جهان شمولی نبود. در دوران ساسانیان، دین زرتشتی رونق خود را از دست داد و ادیان جدیدی در جامعه ساسانی ظهور یافت و از آنجا که مردم نیز آمادگی پذیرش آنها را داشتند هر یک از این آیین ها در دورهای اهمیت و نفوذ خود را داشت و البته بعضی از این ادیان نقش پررنگ تری در جامعه ساسانی ایفا می کرد.

عصر ساسانی، مذاهب نو، معنویت دینی، آیین مزدیسنی، دین زرتشتی