حسین سلیمی - عضو هئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خلیج فارس. بوشهر

آثار ادبای فارسی از دیرباز عرصه ای برای عرضه ادبیات تعلیمی بوده است. چنانکه غالب آنان از انواع امثال و حکم در جهت غنای حکمی و اخلاقی شعر و سخن خود بهره ها برده اند. چراکه امثال، عصار حکمتهای ملل و چکیده حکایات نحل است و راه نویسنده را در نیل به مقصود کوتاه تر و جذاب تر می کند. از سوی دیگر، ادب فارسی همواره با کلام الهی عجین بوده است و نویسندگان با اقتباس و تضمین آیات الهی و امثال قرآنی بر زیبایی و غنای لفظی و معنوی آثار خود افزودند. البته این ویژگی در سبک نثر فنی بیشتر به چشم میخورد که در این رهگذر، منشآت فاضل جمی از نمونه های برجسته و بارز آن به شمار می آید. مولف این کتاب با تبحر و تسلطی که بر زبان عربی و فارسی و ظرفیت های آن دارد، گام به گام با اغراض متنوعی ازجمله بهره مندی از آموزه های مختلف، تفسیر و توضیح، متن منشآت خود را مزین به گنجینه ای از ضرب المثل های تعلیمی و اخلاقی نموده است. این نوشته با نگاهی اجمالی به فاضل جمی و منشآت، او بر آن است تا با ارائه نمونه هایی از ضرب المثل های قرآنی، نقش تعلیمی این امثال را در این کتاب، تبیین نموده و موفقیت نویسنده را به نمایش گذارد که چگونه با تکیه بر امثال توانسته است جهانی نو از آموزه های مختلف را به روی مخاطب بگشاید

ادبیات تعلیمی، ضرب المثل، فاضل جمی، منشآت