علی محمودی - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشگاه شاهد.
حسین ترابی گل سفیدی - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه شاهد

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر ماده مادری سنگ دگرگونی فیلیت بر خصوصیات ظاهری، فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی رس خاکهای تشکیل شده در شهرستان بانه انجام شده است. تعداد ۱۰ خاکرخ روی مواد مادری فیلیتی که در زمین نماهای مختلف قرار داشتند، حفر، تشریح و نمونه برداری شدند. اشکال مختلف آهن شامل آزاد و آمورف به ترتیب بوسیله سیترات بیکربنات دیتیونیت و اگسالات آمونیم، استخراج و غلظت آنها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که زمین نما (landscape) و شکل زمین((landform در تشکیل و یا عدم تشکیل افق B و ضخامت سولوم خاک نقش بسیار مهمی داشتند. مقدار رس در خاکهای متاثر از فیلیت، اغلب زیاد بود. بررسی نتایج شاخص (Fed-Feo) در چند خاکرخ خاک متاثر از فیلیت نشان داد که در بیشتر آنها، این شاخص در افق B و یا افق سطحی بیشتر از افق های Cr و R است، که نشان دهنده ی هوادیدگی و تکامل بیشتر خاک در افقهای سطحی و B میباشد. نتایج مطالعات پراش اشعه ایکس نشان داد که کانی غالب در سنگهای فیلیتی شهرستان بانه، میکا، کلریت، مخلوط نامنظم، کوارتز، کائولنیت و ورمی کولیت هستند. در خاکهای با تکامل کم که شباهت بیشتری به مواد مادری داشتند، کانیهای آنها در بخش رس، مشابه مواد مادریشان هستند. در خاکهای با هوادیدگی بیشتر، مقادیر بیشتری کانیهای اسمکتیت و ورمیکولیت مشاهده گردید. با توجه به عدم وجود اسمکتیت در سنگ فیلیت، می توان تشکیل این کانی در خاک های متاثر از سنگ فیلیت را پدوژنیکی دانست.

تکامل خاک، خاکرخ، آهن آزاد و آمورف، کانی شناسی رس