بررسی تاثیر برخی ویژگیهای خاک بر ضریب رواناب در زیرحوضه آلانق

رواناب یکی از اجزاء چرخه هیدرولوژی است که وقوع آن منجر به هدررفت خاک از دامنه های شیبدار و تولید رسوب در حوزه های آبخیز میشود. بخشی از بارندگی در ایران از طریق رواناب به هدر میرود که این امر علاوه بر اتلاف آب شیرین، باعث فرسایش خاک و رسوبزایی میشود. این پژوهش با هدف بررسی اثر ویژگیهای خاک بر ضریب رواناب در زیرحوضه آلانق به وسعت ۶۰۶۵ هکتار واقع در جنوبغربی شهرستان بستان آباد در استان آذربایجانشرقی انجام گرفت. برای انجام این پژوهش پس از نمونه برداری تصادفی از سراسر حوضه، ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه گیری و داده های ضریب رواناب اخذ شدند. نتایج نشان داد ضریب رواناب همبستگی مثبت معنیدار با درصد رس خاک (r=۰/۸۴) و همبستگی منفی معنیدار با مواد آلی (r=-۰/۹۵ ) و آهک خاک (r=-۰/۹ )، پایداری خاکدانه (r=-۰/۸۵)، سنگریزه خاک (r=-۰/۸۳)، هدایت هیدرولیکی اشباع ( (r=-۰/۸۲، درصد شن (r=- ۰/۷۲) و میانگین قطر خاکدانه در حالت مرطوب -۰/۷۲=r دارد. این مطالعه نشان داد در میان ویژگیهای خاک، محتوای ماده آلی خاک بیشترین تاثیر را در تولید رواناب دارد.

Keywords:

مواد آلی , آهک , میانگین قطر خاکدانه , پایداری ساختمان خاک , فرسایش خاک