بررسی نسبت غنی شدن نیتروژن و عملکرد دانه در دیمزار گندم

نیتروژن از عناصر شیمیایی ضروری برای رشد گیاه است که برای بهبود عملکرد محصول در اراضی دیم مورد استفاده قرار میگیرد. هدررفت این عنصر غذایی منجر به کاهش حاصلخیزی خاک و همچنین عملکرد محصول میشود. در این مطالعه، نسبت غنی شدن این عنصر غذایی در رسوبات یک کشتزار دیم در منطقه نیمه خشک مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تیمار کوددهی (شاهد، اوره، سوپرفسفات تریپل و مخلوطی از اوره و سوپرفسفات تریپل) و دو روش خاکورزی (شخم موازی با شیب و شخم عمود بر جهت شیب) در سه تکرار انجام گردید. در مجموع، در ۲۴ کرت آزمایشی به ابعاد ۱/۷۵ متر در ۸ متر، هدررفت عنصر نیتروژن با فرسایش خاک برای بارشهای مختلف در طول دوره رشد گندم (مهرماه ۱۳۹۳ تا تیر ماه (۱۳۹۴ اندازه گیری شد. براساس نتایج، تفاوت معنیداری بین دو روش خاکورزی از نظر نسبت غنی شدن نیتروژن (p<۰.۰۰۱) و عملکرد دانه گندم (p<۰.۰۰۱) وجود داشت. هدررفت نیتروژن به شدت تحت تاثیر شدت بارش قرار گرفت. به طوری که با افزایش شدت بارش میزان هدررفت این عنصر افزایش یافت. بالاترین نسبت غنی شدن نیتروژن (۰/۸۶) در فصل پاییز مشاهده شد که این میزان تحت تاثیر هدررفت خاک در کرتها قرار داشت. رابطه کاهشی معنیداری بین عملکرد دانه گندم و نسبت غنی شدن نیتروژن (R۲ ۰/۵۶) مشاهده شد.

Keywords:

خاکورزی , رسوب , گندم دیم , نسبت غنی شدن نیتروژن , عملکرد دانه