کامیار امیرحسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت حاصلخیزی و زیست فناوری خاک، گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی ومنابع طبیعی دانشگاه تهران.
زهرا حقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت حاصلخیزی و زیست فناوری خاک، گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.
بابک متشرع زاده - عضو هیات علمی گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.

کودهای شیمیایی نقشی موثر، بین ۳۳ تا ۶۶ درصد، در تولیدات کشاورزی و تامین امنیت غذایی در سراسر دنیا ایفا می کنند. در این تحقیق، داده های مربوط به روند مصرف سه دهه از کودها، در کشور های ایران، عراق و عربستان سعودی (خاورمیانه) و نیز مراکش، الجزایر و مصر (شمال آفریقا)، استخراج و مقایسه شده است. میانگین مصرف سالانه عناصر غذایی در کشور های ایران، الجزایر، عراق، عربستان، مراکش و مصر، برای عنصر نیتروژن، به ترتیب، برابر با ۸۰۲، ۵۰، ۱۸۴/۵، ۱۹۹، ۲۰۶ و ۱۰۷۲ هزار تن، برای فسفر (P۲O۵) ، به ترتیب، برابر با ۳۳۶/۵، ۳۸، ۷۳، ۱۲۵، ۱۴۲ و ۱۷۰ هزار تن و برای پتاسیم (K۲O) نیز، به ترتیب، برابر با ۶۶/۵، ۲۴/۵، ۲/۸، ۱۵/۶، ۶۰/۵ و ۴۷ هزار تن، گزارش شده است. نسبت عناصر غذایی N-P۲O۵-K۲O در کشور های ایران، الجزایر، عراق, عربستان سعودی، مراکش و مصر، در سال ۲۰۱۸، به ترتیب برابر با ۱۰۰-۱۷-۶، ۱۰۰-۸۳-۳۸، ۱۰۰-۳۶-۳، ۱۰۰-۵۴-۶، ۱۰۰-۶۳-۶۱ و ۱۰۰-۲۰-۶، محاسبه شد. این ارقام، با نسبت های استاندارد در کشور های توسعه یافته (۱۰۰-۴۰-۳۰) و در حال توسعه (۱۰۰-۳۷-۳۴)، فاصله داشته است. میانگین سی ساله سرانه تولید ناخالص داخلی در کشور های نامبرده، به ترتیب، برابر با ۱۱۵۳۸، ۹۸۹۵، ۷۸۹۳، ۴۴۵۰۶، ۵۴۱۷ و ۸۶۱۶ دلار بود. با کاهش سرانه سطح زیر کشت در منطقه و بروز بحرانهایی همچون تغییر اقلیم و تشدید کمبود آب، نتایج ارایه شده در این تحقیق، بر کاربرد متعادل و بهینه نهاده های کودی برای حفظ منابع آب و خاک در کشور، تاکید دارد.

امنیت غذایی، کود دهی بهینه، کشاورزی پایدار، مدیریت تلفیقی عناصر غذایی، نسبت عناصر غذایی