نرجس بابائی کسمائی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مریم خلیلی راد - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
محمود فاضلی سنگانی

در این مطالعه تاثیر انحلال آهک بر انتخابگری پتاسیم-کلسیم در یک خاک با مینرالوژی غالب ایلایت بررسی شد. آزمایش در قدرت یونی ۰/۱ مولار و با استفاده از محلولهایی با اجزای هم ارز پتاسیم (ẼK) و کلسیم (ẼCa) بین ۰ و ۱ انجام شد. سپس همدمای تبادل با استفاده از داده های تبادلی رسم و پارامترهای ترمودینامیکی تبادل محاسبه شد. بررسی همدمای تبادل پتاسیم-کلسیم با همدمای عدم ترجیح نشان داد که در خاک مورد مطالعه تا ẼK≃۰/۸، پتاسیم نسبت به کلسیم و سپس در ẼK های بالاتر کلسیم به پتاسیم ترجیح داده میشود. همدمای تبادل کلسیم در شرایطی که اثر انحلال آهک بر مقدار کلسیم تبادلی نادیده گرفته شد، بالاتر از همدمای اصلاح شده قرار گرفت که این امر حاکی از افزایش ترجیح برای کلسیم در این شرایط است. همچنین، ثابت تعادل (Kex) در شرایط اصلاح نشده بیشتر از شرایط اصلاح شده و تغییرات انرژی آزاد استاندارد واکنش (ΔG°ex) کمتر بود که تایید مینماید که در صورت عدم توجه به اصلاح انحلال آهک، ترجیح خاک برای کلسیم نسبت به پتاسیم بیشتر از آنچه که در واقع هست برآورد میگردد. نتایج حاصل از این مطالعه اهمیت توجه به انحلال کانیهای حاوی کلسیم مانند آهک را در مطالعات تبادلی نشان میدهد.

ایلایت، آهک، تبادل دوتایی، ثابت تعادل ترمودینامیکی