مرجان انوشا - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
اکبر فرقانی - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

فرآیندهای جذب بر حلالیت عناصر در محلول خاک و در دسترسبودن آنها برای گیاهان نقش تعیینکننده ایفا می-کنند. اسیدهومیک بخش مهم آلی خاک بوده که دارای توانایی جذب فلزات میباشد. هدف از این مطالعه بررسی جذب سطحی عناصر آهن و مس بر سطح اسیدهومیک و تعیین پارامترهای آنها با استفاده از همدماهای جذب میباشد. نمونه برداری از مناطق جنگلی شمال ایران انجام گرفت. اسیدهومیک موجود در خاکها با استفاده از سود ۰/۵ مولار و اسید کلریدریک ۶ مولار استخراج و سپس خالص سازی شد. برای تهیه همدمای جذبی اسید هومیک، با استفاده از ترکیب FeSO۴ و ترکیب CuSO۴ محلولهایی با غلظت ۱۰، ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۸۰ میلی گرم بر لیتر در محلول زمینه ۰/۰۱ CaNO۳ مولار تهیه شد و به اسیدهومیک اضافه گردید. نمونه ها به مدت ۱۲ ساعت در pH=۵ و دمای ۲۵ درجه سلسیوس تکان داده شدند، سپس سانتریفیوژ و مایع رویی از کاغذ صافی عبور داده و غلظت عناصر آهن و مس توسط دستگاه جذب اتمی قرائت شد. داده های آزمایشی بر سه مدل همدمای لانگمویر، فروندلیچ و تمکین برازش داده شدند. برازش داده ها با توجه به معیارهای ارزیابی R۲ و RMSE نشان میدهد که مدل فروندلیچ جذب عناصر آهن و مس را به خوبی توصیف میکند. با بررسی تمایل اسیدهومیک به جذب عناصر مشخص شد که جذب مس بیش از جذب آهن میباشد.

استخراج اسید هومیک، زمان تعادل، مدل فروندلیچ، همدمای جذب