فروغ خائفی - دانشجوی دکتری گروه علوم خاک، دانشگاه شهرکرد
علیرضا حسین پور - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
حمیدرضا متقیان - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

روی یکی از عناصر غذایی ضروری برای رشد گیاه به شمار میرود. کمبود روی یکی از شایع ترین کمبودهای عناصر غذایی در خاکهای آهکی و قلیایی به شمار میرود. آزادسازی روی در خاک فرآیند مهمی است که بر واکنش پذیری و زیست فراهمی آن موثراست. لجن فاضلاب و بیوچار آن به عنوان یک منبع آلی حاوی روی میتوانند به عنوان کود مورد استفاده قرار گیرند. هدف از این مطالعه مقایسه اثر لجن فاضلاب و بیوچارهای آن بر خصوصیات آزاد سازی روی در خاک آهکی بود. بیوچار لجن فاضلاب در دو دمای ۴۰۰۰C و ۶۰۰۰C تهیه و خاک آهکی با لجن فاضلاب و بیوچارها در سه سطح کاربرد تیمار شد. در پایان یک ماه انکوباسیون، با روش عصاره گیر متوالی با محلول DTPA مقدار روی تجمعی آزاد شده در مدت زمان ۵۰۴ ساعت استخراج شد. آزاد شدن روی در دو مرحله سریع ۲۴) ساعت اولیه) و بلند مدت آهسته رخ داد. مقدار روی آزاد شده در مرحله سریع در تیمار بیوچارها % ۳۳ و در تیمار لجن فاضلاب % ۴۵ از کل روی تجمعی برآورد شد. تابع توانی بهترین مدل سینتیکی در توصیف روی آزاد شده درتیمارها بود و نشان داد سرعت آزاد شدن روی در تیمار بیوچارها نسبت به لجن فاضلاب کمتر است که میتواند به دلیل کاهش قابلیت استفاده روی در بیوچار، سطح ویژه بالا و گروه های عاملی تشکیل دهنده کمپلکس های قوی در بیوچارها با روی باشد.

بیوچار، روی، لجن فاضلاب، مدل سینتیکی