شناسایی منابع غیرنقطه ای آلوده کننده آبهای سطحی توسط شاخص فسفر

ورود بیش از حد عنصر فسفر به آبهای سطحی از طریق فرایند فرسایش از موضوعات مهم آلودگی محیط زیست است. این تحقیق با هدف شناسایی مناطق اصلی آلوده کننده آبهای سطحی با استفاده از شاخص فسفر (PI) و مدل SWAT انجام شد. برای این منظور ابتدا، رفتار هیدرولوژیکی منطقه مورد مطالعه توسط مدل سوات شبیهسازی و میانگین سالانه تولید رواناب و رسوب در هر زیرحوضه مشخص شد. متوسط مقدار فسفر موجود در خاک سطحی و همچنین متوسط مصرف کودهای فسفره نیز در مقیاس زیرحوضه تعیین شد. در نهایت شاخص فسفر برای هر زیرحوضه بدست آمد. دامنه تغییرات PI در زیرحوضه ها بین ۰/۰۰۲ تا ۹/۵۹ (بدون واحد) و میانگین کل حوضه برابر ۲/۱۴ به دست آمد. بر اساس طبقه بندی خطر انتقال فسفر، ۷۳ درصد سطح منطقه در گروه بدون خطر (<۱)، ۶ درصد در گروه خطرپذیری کم (بین (۱-۲، ۱۴ درصد در گروه خطرپذیری متوسط (۲-۵)، و ۷ درصد در گروه زیاد (بزرگتر از (۵ قرار گرفت. مناطق دارای خطر زیاد اغلب شامل اراضی زراعی احداث شده در شیبهای تند و نزدیک به خروجی حوضه بودند. به طور کلی، نتایج نشان داد که شاخص انتقال فسفر در تشخیص مناطق بحرانی آلوده کننده بسیار خوب عمل میکند.

Keywords:

فرسایش , مدل SWAT , رواناب , رسوب , مناطق بحرانی