ابراهیم شیرمحمدی - استادیار، گروه علوم خاک، دانشگاه زابل، شهر زابل، ایران

گندم یکی از محصولات راهبردی و استراتژیک کشور است. با این وجود عملکرد گندم دیم نسبت به متوسط جهانی بسیار پایین است. به نظر میرسد با شناخت صفات گیاهی موثر گندم در عملکرد دانه آن، میتوان مدیریتهای زراعی را در جهت ارتقاء و بهبود این صفات طرح ریزی و اجرا کرد؛ که در نهایت باعث افزایش عملکرد دانه این محصول شود. در این راستا، برای شناسایی صفات گیاهی موثر در افزایش عملکرد دانه گندم در دیمزارهای کشور، از ۱۴۴ واحد آزمایشی که با کودهای زیستی و شیمیایی فسفره تیمار شده بودند نمونه برداری شد؛ و صفات فیزیولوژیک، رشد و عملکردی گیاه گندم اندازه گیری گردید. با انجام آنالیز رگرسیون گام به گام، صفات موثر در عملکرد دانه گندم شناسایی و انتخاب شدند. سپس با انجام تجزیه علیت اثرات مستقیم و غیر مستقیم آن صفات بر عملکرد دانه گندم محاسبه گردید. نتایج نشان داد که عملکرد دانه گندم عمدتا۰ به جذب فسفر دانه، و جذب فسفر دانه نیزعمدتا به جذب فسفر اندام هوایی بستگی داشت. بنابراین جذب فسفر دانه و اندام هوایی گیاه گندم مهمترین صفات توجیه کننده عملکرد دانه گندم بودند.

تجزیه مسیر، صفات فیزیولوژیک، کشت دیم، رشد