رقیه موسوی - گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
میرحسن رسولی صدقیانی - گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
ابراهیم سپهر - گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
محسن برین - گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

به منظور غنی سازی بیوچار با انواع باکتریهای PGPR بومی خاکهای شور، ۲۵ نمونه خاک شور از خاکهای حوضه دریاچه ارومیه جمع آوری گردید. سویه های جدا شده تا سطح مولکولی شناسایی، و برخی خصوصیات PGP آنها شامل تولید استیک اسید (IAA)، سیانید هیدروژن (HCN)، سیدروفور و اگزوپلی ساکاریدها (EPS) ارزیابی گردید . بیوچار معمولی سیب و انگور با برترین سویه های جداسازی شده غنی گردید. شاخص های رشد گندم در شرایط گلخانه ای در دو نوع خاک با هدایت الکتریکی متفاوت ( ۲ و (dS.cm-۱ ۱۵ بررسی گردید. بر اساس توالی ژن۱۶S rRNA ، جدایه های RB۹۳ و RB۷۳ با ۱۰۰-۹۰ درصد تشابه به جنس وگونه Pseudomonas aeruginosa، جدایه RB۷۵ با ۱۰۰-۹۰ درصد تشابه به Pseudomonas fluorescens، جدایه های RB۸۰ و RB۷۰ با ۱۰۰-۱۰۰ درصد تشابه به Stenotrophomonas maltophilia و RB۸۱ با ۱۰۰-۹۰ درصد تشابه به Paenibacillus sp تعلق داشت. اغلب جدایه ها دارای چند صفت محرک رشد گیاه بودند. بیوچار غنی شده با خاک فسفات و باکتریها (BC-RP-PSB) موثرترین تیمار در کاهش pH خاک، افزایش فراهمی فسفر و افزایش رشد و عملکرد گندم بود. غنی سازی بیوچار با انواع مواد معدنی و تلقیح با باکتریهای PGPR در افزایش فراهمی فسفر خاکهای شور موثر بوده اما تایید این امر مستلزم تحقیقات مزرعه ای گسترده و طولانی مدت میباشد.

غنی سازی بیوچار ، باکتریهای محرک رشد گیاه، گندم، خاکهای شور