محمد کریمی - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
محمد جلینی - دانشیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

هدف از انجام این تحقیق اندازه گیری حجم آب مصرفی، عملکرد و بهره وری مصرف آب چغندرقند در منطقه تربت حیدریه و مقایسه میزان آب مصرفی با نیاز آبی خالص چغندرقند در این منطقه بوده است. مزارع طوری انتخاب شدند که عوامل مختلف از قبیل روش آبیاری، مدیریت آبیاری، بافت خاک و کیفیت آب آبیاری را پوشش دهند. اطلاعات پایه شامل مشخصات و مختصات جغرافیایی مزارع، بافت خاک، هدایت الکتریکی آب آبیاری و عصاره اشباع خاک تعیین شدند. تاریخ کاشت، تاریخ برداشت، طول دوره رشد، رقم چغندرقند، متوسط عمق آب در هر بار آبیاری، تعداد کل نوبتهای آبیاری انجام شده، حجم کل آب مصرفی و نیاز آبشویی اندازه گیری، محاسبه و یا از طریق پرسش از کشاورزان بدست آمد. متوسط میزان آب مصرفی در مزارع چغندرقند در روشهای آبیاری مدرن و سنتی به ترتیب برابر با ۱۱۰۳۸ و ۱۲۴۳۷ مترمکعب در هکتار، میانگین عملکرد محصول برابر با ۶۴۹۷۱ و ۴۳۲۳۲ کیلوگرم در هکتار و متوسط بهره وری مصرف آب نیز برابر با ۵/۹۸ و ۳/۴۶ کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. با تغییر روش آبیاری از سنتی به آبیاری مدرن، عملکرد محصول و بهره وری مصرف آب به ترتیب ۵۰/۲۸و ۷۲/۸۳ درصد افزایش و میزان آب مصرفی ۱۱/۲۵ درصد کاهش پیدا کرده است.

آب مصرفی، بهره وری مصرف آب، تربت حیدریه، چغندرقند، عملکرد