شبیه سازی اثرات فرسایش خاک بر عملکرد گندم دیم با استفاده از مدل SWAT

آگاهی از تاثیر فرسایش بر عملکرد محصول در تعیین فرسایش مجاز و برنامه های حفاظت خاک ضروری میباشد. یکی از بزرگترین مشکلات در ارزیابی روابط فرسایش و عملکرد محسوس نبودن میزان کاهش عملکرد در کوتاه مدت است. بنابراین، پایش مستقیم اثرات فرسایش بر عملکرد تقریبا غیرممکن است. به همین دلیل روش های غیرمستقیم برای این منظور پیشنهاد شده است. مدلسازی یکی از جدیدترین و دقیق ترین روشها برای ارزیابی اثر فرسایش بر تولید محصول است. در این پژوهش از مدل SWAT برای شبیه سازی اثر فرسایش بر عملکرد گندم دیم استفاده شد. برای این کار پس از واسنجی و اعتبار سنجی مدل، سناریوهای مختلفی در خصوص عمق خاک تعریف شد و با کاهش تدریجی عمق خاک در پرونده مربوط به داده های خاک میانگین عملکرد گندم دیم شبیه سازی گردید. بر این اساس ارتباط رگرسیونی بین میزان فرسایش خاک سطحی و عملکرد گندم برقرار شد. رابطه رگرسیونی نشان داد که به ازای هر سانتیمتر فرسایش خاک، عملکرد گندم دیم به مقدار ۱۵/۱ کیلوگرم معادل ۰/۵ درصد کاهش می یابد. با درنظر گرفتن میانگین سالانه هدررفت خاک ۱۰ تن در هکتار در سال) و سطح زیر کشت گندم (حدود ۵۰۰۰۰ هکتار) در حوضه مورد مطالعه، برآورد شد که سالانه ۵۸۰ تن گندم در اثر فرسایش از بین میرود. استفاده از این روش در مناطق مختلف و برای سایر محصولات و همچنین اعتبار سنجی نتایج با آزمایشات مزرعه ای پیشنهاد میگردد.

Keywords:

فرسایش مجاز , حفاظت خاک , باروری خاک.