محمدرضا بلالی - استادیار بخش تحقیقات شیمی، حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاهی، موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج
سعدی فتح الهی گلام بحری - فارق التحصیل کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه تهران،

امروزه به دلایل مختلف از جمله خشکسالیهای پیدرپی، فرسایش بادی و شوری خاک، تخریب اراضی در اثر استفاده بیرویه از عرصه های طبیعی و بهره برداری نامناسب، سرعت تخریب و بهره برداری بسیار بیشتر از روند تجدید و احیاء این منابع است و همین مسئله باعث نابودی سطوح گستردهای از منابع و شکنندگی عرصه های وسیع تر محیط زیست شده است. از اینرو حفاظت و بهره برداری پایدار از منابع طبیعی بالاخص منابع آب و خاک از اهمیت روزافزونی برخوردار است. این تحقیق به بررسی مفهوم و نقش مشارکت ذینفعان در پروژه های خاک و آب برای رسیدن به مدیریت پایدار میپردازد و میکوشد نقش تعیینکننده مشارکت جوامع محلی را در نیل به مدیریت پایدار آب و خاک نشان دهد. با توجه به اهمیت حفاظت از منابع طبیعی تدوین راهبردهای حفاظت و بهره برداری پایدار از این منابع به عنوان ضرورتی بنیادی بیش از پیش احساس میگردد. در چنین وضعیتی نقش اصلی با روستاییان است که ذینفعان اصلی این منابع در جوامع محلی محسوب میشوند. مشارکت مردم در هر پروژهای ضامن اجرا و پایداری آن است و این مسئله در حفاظت از منابع طبیعی از اهمیت بیشتری برخودار است؛ زیرا مسائل مربوط به محیط زیست و منابع طبیعی با زندگی جوامع محلی آمیخته است و توفیق هر نوع برنامهای نیازمند مشارکت این جوامع خواهد بود. بنابراین نقش مردم در تصمیمگیری، برنامه ریزی ، اجرا، نظارت و ارزشیابی هر برنامه حفاظتی اهمیت حیاتی دارد. از اینرو نظام مدیریتی مناسب برای حفاظت از این عرصه ها، بایستی بر مبنای مدیریت مبتنی بر مشارکت جوامع محلی بنا نهاده شود.

مدیریت پایدار، منابع طبیعی، ذینفعان، مشارکت، پروژه