علیرضا کرباسی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زابل
فاطمه رستگاری پور - دانشجوی دکتری بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه ملی زابل

دانه های روغنی به عنوان یکی از ضروری ترین محصولات کشاورزی نقش مهمی در افزایش میزان عرضه انرژی غذایی در کشورهای در حال توسعه دارد. افزایش تقاضا برای این محصول وتلاش برای دستیابی به خودکفایی در تولید سویا در کشور از یکسو و محدودیت تولید در اثر محدودیت منابع آبی، زمین، هزینه های رو به رشد انرژی و بروز خشکسالی از سوی دیگر توجه به تولید بهینه دانه های روغنی را بطوریکه بتواند از نهاده های تولید به نحو کارایی استفاده نماید، حائز اهمیت نموده است. کشاورزی شهر زابل با توجه به امکانات و پتانسیلهای موجود در زمینه منابع آب از امکانات ویژهای برای جذب مشاغل جدید برخوردار است. با توجه به اینکه سطح زیر کشت گندم و جو در این منطقه بسیار بالاست ( 78 درصد) و کشت سنتی این محصول سودآوری زیادی برای کشاورز به همراه ندارد، می توان مقداری از این سطح زیر کشت را به محصولاتی مانند سویا اختصاص داد. بر این اساس در تحقیق حاضر با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده برای سال زراعی 87-86 86 به بررسی مزیت نسبی تولید این محصول در شهر زابل با استفاده از شاخصDRC و ماتریس تحلیل سیاسیPAM پرداخته شده است.در ادامه از سه شاخص منفعت به هزینهB/Cنرخ بازده داخلیIRR)و ارزش کنونی منافعNPV) برای بررسی ارزیابی اقتصادی استفاده شده است. نتایج نشان داد شهر زابل در تولید این محصول دارای مزیت نسبی نیست.

سویا، مزیت نسبی، ماتریس تحلیل سیاستیPAM ارزیابی اقتصادی، زابل