آزاده زعفریان
سکینه یگانه
حسین اورجی
خسرو جانی خلیلی

این پژوهش به­ منظور بررسی اثرات دوره­های گرسنگی و تغذیه مجدد بر متغیرهای خونی، سرمی و تجزیه تقریبی بدن در بچه­ماهی ­آزاد دریای­خزر (Salmo trutta caspius) انجام شد. ۲۴۰ قطعه بچه­ماهی آزاد دریای­خزر به وزن متوسط ۶۳/۰±۷۳/۱۳ گرم در تانک­های پلی­اتیلنی۳۰۰ لیتری نگهداری شدند. غذادهی با جیره تجاری قزل­آلای رنگین­کمان­ دو نوبت در روز در حد سیری انجام شد. آزمایش در ۱۰ هفته با یک تیمار شاهد (بدون گرسنگی) و ۳ تیمار گرسنگی که شامل ۲، ۴ و ۶ هفته گرسنگی و بعد ۴ هفته تغذیه مجدد بود، با ۳ تکرار به انجام رسید. میانگین دما، pH و اکسیژن محلول در آب طی دوره­ی پرورش به­ترتیب ۲۷/۰±۱۵/۱۴درجه سانتی گراد، ۱۷/۰±۴۴/۸ و ۲۴/۰±۳۴/۶ میلی گرم در لیتر برآورد شد. نتایج حاصل از اندازه گیری فاکتورهای خون افزایش معنی­دار گلبول قرمز در تیمار با ۲ هفته گرسنگی (mm۳/۱۰۶×۵۸/۰  ±۸۹۳/۰) و افزایش درصد هماتوکریت در تیمار با ۶ هفته گرسنگی (%۲۱/۳ ± ۳۳/۴۲) را در پایان دوره گرسنگی نشان داد (۰۵/۰P<). بیشترین میزان گلبول سفید پس از ۱۰ هفته، مربوط به تیمار ۶ هفته گرسنگی با  ۱۲/۰ ± ۲/۱۴ (mm۳/۱۰۳×) و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد با ۶۰/۰ ± ۱۰ (mm۳/۱۰۳×) بوده است. نتایج حاصل از آنالیز بیوشیمیایی خون نشان داد که کمترین میزان پروتئین تام (mg/dl ۸۸/۰ ± ۷۱/۱) و گلوکز (mg/dl ۴۴/۱ ± ۳۵/۴۱) پس از اعمال گرسنگی با اختلاف معنی­داری در تیمار با ۶ هفته گرسنگی وجود داشت (۰۵/۰P<). در پایان دوره گرسنگی، میزان پروتئین بدن در تیمار شاهد کمتر از تیمارهای دیگر بود (۰۵/۰P<)، اما پس از دو هفته تغذیه مجدد، میزان پروتئین در تیمارهای ۲ و ۴ هفته گرسنگی با تیمار شاهد تفاوت معنی­داری نشان نداد (۰۵/۰P>). به طور کلی می­توان گفت ماهی آزاد دریای خزر می­تواند گرسنگی تا مدت زمان ۲ هفته را بدون تاثیر منفی بر فاکتورهای خونی و بیوشیمیایی سرم و تا ۴ هفته بر تجزیه تقریبی بدن تحمل کند. 

Caspian salmon, starvation, refeeding, proximate composition, blood parameters, ماهی آزاد دریای خزر, گرسنگی, تغذیه مجدد, تجزیه تقریبی, فاکتورهای خون