عوامل موثر بر نوسانات فیتوپلانکتونهای خلیج فارس ( سواحل استان بوشهر) طی زمستان و بهار ۱۳۹۲-۱۳۹۱

وضعیت فیتوپلانکتون ها در آبهای ساحلی استان بوشهر از آذر ۱۳۹۱ تا خرداد ۱۳۹۲، ماهانه در پنج ایستگاه خلیج نایبند، عسلویه، دیر، کبگان و بوشهر مورد بررسی قرار گرفت. انتخاب ایستگاهها بر اساس سوابق موجود در زمان بروز شکوفایی جلبکی مضر سال ۱۳۸۷ در خلیج فارس بر اثر گونه Cochlodinium polykrikoides بوده است. در این تحقیق، ۴۵ جنس فیتوپلانکتون از چهار رده شناسایی شدند. این تعداد شامل ۵۳ گونه از رده باسیلاریوفیسه، ۳۲ گونه از رده دینوفیسه، ۱ جنس از رده سیانوفیسه و ۱ جنس از رده یوگلنوفیسه بودند. از کل فیتوپلانکتون های موجود، به ترتیب رده باسیلاریوفیسه با ۵/۸۹ درصد، دینوفیسه با ۰۳/۹ درصد، سیانوفیسه با ۲۵/۱ درصد و یوگلنوفیسه با ۲۲/۰ درصد در آبهای منطقه وجود داشتند. بیشترین فراوانی فیتوپلانکتون ها طی ماه آذر در ایستگاه های نایبند و بوشهر دیده شد. علاوه بر آزمونهای آماری، شاخص های زیستی شانون (Shanon –Winner) و غالبیت بررسی گردید. نتیجه شاخص شانون، کمترین مقدار تنوع در ایستگاه بوشهر(۹۰/۱)، نسبت به سایر ایستگاه ها بود. اما در ایستگاه دیر بر عکس شرایط به نحوی برای افزایش تنوع (۹۰/۲)، برای دینوفیسه ها، مناسب بوده است. شواهد نشان می دهد که آلودگی ساحلی در دیر، بر اثر مواد مغذی ورودی از خشکی، در افزایش شاخص شانون می تواند موثر باشد. تحلیل خوشه ای، بجز ایستگاه دیر، ۸۰ تا ۹۰ درصد مشابهت را برای سایر ایستگاه ها نشان داد. در مجموع تنوع فیتوپلانکتون ها در آبهای استان بوشهر کم ارزیابی شد. در این دوره مطالعاتی به نظر می رسد اعتدال نسبی دما به غالبیت دیاتومه ها کمک کرده است؛ اما تاثیر حجم بالای ریزگردها (افزایش روزهای غبارآلود در هر سال) و معرفی و انباشت آن در آبهای خلیج فارس، در کنار سایر آلاینده ها، بر اجتماعات فیتوپلانکتونی غیر قابل انکار و چشم پوشی است. این عوامل در هر مکانی از خلیج فارس بر حسب نوع، میزان، کیفیت و زمان معرفی، می توانند منجر به تغییر در تنوع، تراکم و توالی فیتوپلانکتون ها گردند.

Keywords:

Phytoplankton , Red tide , Bushehr coastal waters , Persian Gulf.