ارزیابی آسیب پذیری زیست محیطی در مواجهه با آشفتگی های انسانی و طبیعی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده عباس آباد- استان اصفهان)

با وجود به تلاش های بسیار جهانی در راستای حفاظت از تنوع زیستی، تغییرات کاربری و پوشش اراضی، تغییرات اقلیمی، تکه تکه شدن زیستگاه ها و فعالیت های انسانی، از جمله تهدیداتی است که می توانند باعث افزایش آسیب پذیری مناطق حفاظت شده طبیعی شوند. از چالش های پیش روی مدیران حفاظت، اطمینان از پایداری دراز مدت مناطق از طریق حفاظت از ارزش های اکولوژیکی آن ها در مقابل فشارهای طبیعی و انسانی است. این تحقیق، با استفاده ترکیبی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به ارزیابی آسیب پذیری منطقه حفاظت شده عباس آباد، واقع در شرق استان اصفهان، برای بهبود استراتژی های حفاظتی در منطقه مطالعه می پردازد. برای این منظور، پس از بررسی منطقه و برداشت اطلاعات لازم و هم چنین مرور منابع، معیارهای مهم  شناسایی و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، ساختار حل مسئله شکل گرفت. در ادامه پایگاه داده ها، شامل لایه های معیار تشکیل شد. به منظور کسب اهمیت معیارها که در دو گروه اصلی بیوفیزیک و آشفتگی ها جای گرفتند، با استفاده از پرسشنامه، نظر کارشناسان خبره گردآوری شد و داده های به دست آمده در نرم افزار Expert choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج، معیار آشفتگی از اهمیت بیش تری نسبت به معیار بیوفیزیکی برخوردار می باشد. با توجه به نظر کارشناسی، جاده ها با وزن ۰/۴۵، عامل آشفتگی در منطقه مطالعه می باشد. نقشه نهایی در ارزیابی وضعیت زیستگاه، بررسی آسیب پذیری نسبت به فشارهای محیط زیستی، شناسایی و تعیین وسعت نواحی تهدید شده مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به نتایج، نزدیک به ۱۷ درصد از منطقه به شدت آسیب پذیر می باشد که در نواحی شمالی و شرقی و ۱۵درصد از منطقه از آسیب پذیری بسیار پایینی برخوردار است که در نواحی مرکزی واقع شده است.

Keywords:

ارزیابی زیست محیطی , سیستم اطلاعات جغرافیایی , فرایند تحلیل سلسله مراتبی , آسیب پذیری