معصومه محمدی - دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی همدان
ایرج صالحی - گروه هوشبری، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان
شیرین مرادخانی - گروه فارماکوگنوزی و بیوتکنولوژی دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی همدان

دیابت  شیرین  یک اختلال شایع و متابولیک  به علت اختلال ترشح انسولین و هیپرگلیسمی است. هدف از این مطالعه بررسی عصاره هیدروالکلی گل همیشه بهار بر میزان گلوکز، چربی های سرم و آنزیم های کبدی در موش های نر دیابتی شده نژاد ویستار می باشد. دراین مطالعه تجربی- آزمایشگاهی ۳۲ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن ۲۰۰-۱۸۰ گرم به طور تصادفی به ۴ گروه تحت کنترل با سالین، سالم تحت کنترل با عصاره همیشه بهار، دیابتی شده تحت درمان با سالین و دیابتی شده تحت درمان با عصاره همیشه بهار با دوز ۳۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم تقسیم شدند. موش های گروه های دیابتی به طور تجربی با تزریق درون صفاقی دارویSTZ ۶۰ میلی گرم بر کیلوگرم ( استرپتوزوتوسین) دیابتی شدند. بعد از دیابتی شدن به مدت ۸ هفته تحت درمان با عصاره نرمال سالین قرار گرفتند.  درپایان تجربیات، نمونه های خون به روش خون گیری از قلب تهیه شدند و با انجام آزمایش های بیوشیمیایی عملکرد آنزیم های کبدی، لیپیدهای سرم و قند مورد اندازه گیری قرار گرفت. در نهایت داده ها با استفاده از آزمون آماری ANOVA مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که در گروه های تیمار خوراکی با دوز ۳۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم عصاره گل همیشه بهار کاهش معنی داری در قند خون، سطح سرمی آنزیم های کبدی (AST، ALT)، کلسترول و تری گلیسرید خون را نسبت به گروه شاهد دیابتی نشان می دهد (۰/۰۵>P). نتایج حاصل از این مطالعه نشان دادند که  تجویز عصاره هیدروالکلی گل همیشه بهار می تواند سطح سرمی  آنزیم های کبدی، گلوکز و چربی های سرم را توسط ترکیبات آنتوسیانینی مانند کاروتن، لیکوپن، ساپونین و اثرات آنتی اکسیدانی و فلاونوئید این عصاره، در موش های دیابتی را به طور معنی داری کاهش دهد (۰/۰۵>P).

گل همیشه بهار, چربی های سرم, گلوکز, آنزیم های کبدی, دیابت