تاثیر تنش های محیطی در فصول مختلف و اثر فصل بر عملکرد واریته های مختلف کرم ابریشم Bombyx mori L.

در این تحقیق تاثیر سه نوع تنش محیطی متداول در تلمبارهای نوغانداران ایران بر روی عملکرد کلی و جداگانه چند آمیخته کرم ابریشم بررسی شد. انواع تنش های محیطی شامل دما و رطوبت بالا، دمای بالا و رطوبت پایین، نوسان درجه حرارت و نیز شرایط محیطی استاندارد در سطح مزرعه شبیه سازی شدند. آزمایش در دو فصل پرورشی بهار و پاییز انجام شد. صفات درصد پیله خوب، متوسط، ضعیف و دوبل، درصد مرگ و میر لاروی، شفیرگی و کل، وزن کل پیله و نیز وزن پیله خوب به ازای ده هزار لارو، تعداد پیله در لیتر، وزن یک لیتر پیله، وزن یک پیله، وزن قشر یک پیله و درصد قشر پیله در این آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد در فصل بهار، میانگین درصد مرگ و میر لاروی، شفیرگی و کل در شرایط ناشی از دما و رطوبت بالا (به ترتیب۳/۰، ۳/۸۴ و ۶/۴۹ درصد) بیش تر از دمای بالا و رطوبت پایین (به ترتیب ،۴۷/۱۶، ۳/۲و۵/۳۳ درصد) و نوسان درجه حرارت (به ترتیب ۲/۲۲، ۴/۳۳ و ۶/۲ درصد) بود (۰/۰۵>P). در فصل پاییز نیز میانگین درصد مرگ و میر لاروی، شفیرگی و کل در شرایط ناشی از دما و رطوبت بالا (به ترتیب ۱۰/۱۸، ۲۰/۶۶ و ۲۸/۰۷درصد) بیش تر از دمای بالا و رطوبت پایین (به ترتیب۵/۷۲، ۱۶/۷۳ و۲۱/۲۸ درصد) و نوسان درجه حرارت (به ترتیب ۳/۹۳، ۲/۵۸ و ۶/۴۱ درصد) بود (۰/۰۵>P). هم چنین در دو فصل بهار و پاییز، درصد مرگ و میر لاروی به ترتیب ۲/۲۲ و ۶/۱۱ درصد، درصد مرگ و میر شفیرگی به ترتیب ۴/۰۷ و ۱۱/۰ درصد و درصد مرگ و میر کل هم به ترتیب ۵/۹۷ و ۱۶/۰۹ درصد بود (۰/۰۵>P). بر اساس نتایج این تحقیق، میزان رطوبت تاثیری در مرگ و میر شفیره ها نداشت، درحالی که در شرایط محیطی گرم و مرطوب، مرگ و میر لاروها افزایش یافت (۰/۰۵>P). آمیخته های کرم ابریشم در مناطق دارای شرایط آب و هوایی گرم و خشک نسبت به شرایط گرم و مرطوب از عملکرد مطلوب تری برخوردار بودند (۰/۰۵>P). در شرایط آب و هوایی مرطوب، وزن ظاهری پیله به علت افزایش وزن شفیره افزایش یافت (۰/۰۵>P). نتایج به دست آمده حاکی از وجود همبستگی ژنتیکی منفی میان صفات تولیدی و مقاومت بودند. یافته های تحقیق نشان داد که عملکرد آمیخته ها در شرایط محیطی گوناگون متفاوت بود (۰/۰۵>P).

Keywords:

فصل , تنش محیطی , کرم ابریشم , رفتار