حسین محمدی - دانشکده محیط زیست وانرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، صندوق پستی: ۷۵-۱۴۵۱۵
محمود کرمی - دانشکده محیط زیست وانرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، صندوق پستی: ۷۵-۱۴۵۱۵
بهرام حسن زاده کیابی - دانشکده علوم زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
سیدمسعود منوری - دانشکده محیط زیست وانرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، صندوق پستی: ۷۵-۱۴۵۱۵

             جنگل هاو بیشه زارهای پارک های ملی ومناطق حفاظت شده دز وکرخه  به عنوان آخرین زیستگاه گوزن زرد ایرانی (Dama dama mesopotamica) محسوب می گردد. دراین پژوهش روند تغییرات زیستگاه درطول ۳۴ سال و دو دوره زمانی سال های ۱۹۷۳تا۱۹۸۹وسال های  ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۷با تفسیرداده های سنجنده های MSS ۱۹۷۳،TM۱۹۸۹ و۲۰۰۷LISS III  واستفاده از دو روش طبقه بندی نظارت نشده و نظارت شده بررسی شد. ابتدا نقشه های پنج رده پوشش –کاربری اراضی شامل: سکونت گاه ها، کشتزار، جنگل، جنگل مخروبه و سطوح آبی تهیه و پس از ارزیابی صحت طبقه بندی با استفاده از روش Cross Tabulation تغییرات پوشش وکاربری ها آشکارسازی شد. نتایج نشان در طول زمان مورد بررسی سطح جنگل ها ۳۵ درصد کاهش  و جنگل های مخروبه ۴۸ درصد افزایش یافته که۲۳درصد کاهش سطح جنگل ها و۳۲درصد افزایش جنگل های مخروبه  در دوره دوم بررسی اتفاق افتاده است. در طول دوره بررسی ۲۵درصد از سطح جنگل ها به جنگل های مخروبه و۱۰درصد دیگر به همراه۲۰ درصد جنگل های مخروبه به کشتزار تبدیل شدند، از این رو تغییرات گسترده زیستگاه وکاهش سطح جنگل ها می تواند یکی از عوامل کاهش شدید جمعیت گوزن زرد ایرانی باشد که حدود یک دهه از حضور این گونه در این منطقه گزارشی داده نشده است.

گوزن زرد ایرانی, دز و کرخه, تغییرات زیستگاه, کاربری اراضی