سیده زینب عابدی - گروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، صندوق پستی: ۵۷۸
محمدکاظم خالصی - گروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، صندوق پستی: ۵۷۸
سهراب کوهستان اسکندری - گروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، صندوق پستی: ۵۷۸
سیدمرتضی عابدی - سازمان تبلیغات اداره کل راه آهن شمال، ساری
عبدالرضا دغاغله - حوزه نمایندگی ولی فقیه، سازمان شیلات ایران، تهران

بنابر مطالعات تجربی، فقدان فلس در ماهیان سبب جذب سریع تر مواد سمی می شود، یعنی سریعا در پوست، عضلات و سایر اندام ها نفوذ می یابند و می توانند تاثیرات بالقوه ای بر مصرف کننده بگذارند. با وجود تحقیقات زیاد روی آلودگی آبزیان به فلزات سنگین، میزان جذب عناصر سنگین در ماهی فلس دار کپور معمولی و بدون فلس گربه ماهی راه راه در شرایط آزمایشگاهی و نقش پوشش فلس در جذب فلزات، مطالعه مقایسه ای نشده اند. ابتدا غلظت کشنده ((LC۵۰ فلز کروم طی ۹۶ ساعت برای هر گونه ماهی تعیین گردید. سپس ماهیان در تیمارهای جداگانه (با سه تکرار) در معرض ۱۰% غلظت کشنده کروم به مدت ۱۵ روز قرار گرفتند. بافت های هدف نمونه های ماهیان در روز ۱۵ نمونه برداری شدند و پس از آماده سازی و هضم شیمیایی، مقدار فلز در هر بافت با دستگاه جذب اتمی (مدل ترمو) اندازه گیری گردید. انباشتگی نهایی کروم در نمونه های بافتی گربه ماهی ۳/۶۵ برابر کپور (بدون احتساب فلس) و در عضله گربه ماهی ۱۶/۱۵ برابر عضله کپور بود. باقی مانده غلظت کروم در نمونه های آب آکواریوم های حاوی ماهی کپور بسیار بالاتر بود. لذا در بافت های ماهی کپور می بایست انباشتگی فلز خیلی کم تر از بافت های گربه ماهی راه راه باشد. بنابر یافته های این پژوهش، پوشش فلس ماهی کپور معمولی با جذب قابل ملاحظه فلز سنگین و کم ترین انباشتگی آن ها در عضلات نسبت به پوست بدون فلس گربه ماهی راه راه، لایه حفاظتی موثری را در برابر آلاینده های شیمیایی زیست محیطی فراهم می کند و می تواند مصرف ماهی فلس دار را از این جنبه توجیه نماید.

تجمع زیستی, فلز سنگین, ماهیان فلس دار, بدون فلس, رویکرد دینی