مریم عیدی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا, دانشکده علوم زیستی, ایران

 گیاه تره خوراکی به طور وسیعی در غذاهای ایرانی به عنوان یک طعم دهنده و در طب ایرانی برای درمان بیماری های عفونی و معدی- روده ای استفاده می گردد. در تحقیق حاضر، اثر عصاره هیدرواتانلی برگ تره خوراکی بر آزادسازی انسولین از سلول های بتای پانکراس در موش های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین مورد بررسی قرار گرفت. حیوانات توسط تزریق درون صفاقی ۷۰ میلی گرم بر کیلوگرم استرپتوزوتوسین دیابتی شدند. عصاره هیدرواتانلی گیاه در غلظت های ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم به روش درون صفاقی به مدت ۱۶ روز تیمار شد. بعد از تیمار، نمونه های خون از قلب جمع آوری شدند. سطح گلوکز سرم به روش گلوکز اکسیداز اندازه گیری شد. به منظور تعیین فعالیت آزادسازی انسولین، پانکراس جدا شده و در فرمالدئید ۱۰ درصد قرار گرفت. بعد از قالب گیری در پارافین، مقاطع ۵ میکرونی تهیه شد و فعالیت آزادسازی انسولین با استفاده از کیت ایمونوسیتوشیمی بررسی شد. نتایج نشان داد تیمار درون صفاقی عصاره هیدرواتانلی برگ تره خوراکی در غلظت های ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم موجب کاهش سطح گلوکز سرم می گردد (۰/۰۰۱>p). تیمار استرپتوزوتوسین تعداد جزائر لانگرهانس فعال را در مقایسه با گروه شاهد سالم کاهش می دهد. تیمار درون صفاقی عصاره در غلظت های ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم به طور موثری تعداد جزائر لانگرهانس فعال را در مقایسه با گروه شاهد دیابتی افزایش می دهد (۰/۰۰۱>p). بنابراین، گیاه تره خوراکی دارای اثر هیپوگلیسمیک است و این اثر را با افزایش ترشح انسولین انجام می دهد.

تره خوراکی, هیپوگلیسمیا, دیابت, موش صحرایی, ایمونوسیتوشیمی