ایوب یوسفی - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
محمد سوداگر - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
محمود بهمنی - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سید عباس حسینی - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
امیر احمد دهقانی - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
محمد علی یزدانی ساداتی - موسسه تحقیقات تاسماهیان دریای خزر، رشت، ایران

تحقیق حاضر با هدف تعیین اثرات فیتواستروژن های جنیستین و اکوال بر سطوح هورمون های استروئید جنسی در فیل ماهی ماده پرورشی ۵ ساله طی یک سال انجام شد. سطوح تستوسترون در ابتدا و انتهای دوره آزمایش اختلاف معنی داری (۰/۰۵ > p) را در همه تیمارها به استثنای جنیستین با غلظت ۰/۴ گرم در کیلوگرم و تیمار شاهد نشان داد. سطوح تستوسترون در انتهای دوره آزمایش افزایش معنی داری را در تیمارهای اکوال با غلظت ۰/۴ گرم در کیلوگرم نشان داد که به حداکثر ۱/۹۱ ± ۲۱/۰۴ نانوگرم در میلی لیتر رسید. سطوح استرادیول هر تیمار در انتهای دوره افزایش یافت که اختلاف معنی داری (۰/۰۵ > p) را در جنیستین با غلظت ۰/۸ و ۱/۶ گرم در کیلوگرم نشان داد. سطوح استرادیول در انتهای دوره در تیمار اکوال با غلظت ۰/۴ گرم در کیلوگرم به حداکثر ۱/۰۴ ± ۱۲/۶ نانوگرم در میلی لیتر رسید (۰/۰۵ > p). سطوح پروژسترون در انتهای دوره بین تیمارها فاقد اختلاف معنی دار بود (۰/۰۵ < p). نتایج حاصل مبین افزایش معنی دار در سطوح هورمون های تستوسترون و استرادیول در برخی غلظت ها به ویژه در تیمار اکوال با غلظت ۰/۴ گرم در کیلوگرم بود. در مقایسه، تاثیر استروژنیک اکوال نسبت به جنیستین در فیل ماهی ماده بیش تر بود.

فیتواستروژن, جنیستین, اکوال, هورمون های استروئید جنسی, فیل ماهی