شهره آریایی نژاد - گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
شهلا جمیلی - گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مهران حبیبی رضایی - گروه زیست شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سید محمدرضا فاطمی - گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

تنوع هموگلوبین به عنوان یک شاخص مهم در ماهی ها، این جانوران را قادر می سازد تا خود را با شرایط مختلف و متغیر محیطی سازگار کنند. در پژوهش جاری خواص ساختاری و عملکردی هموگلوبین دو گونه از ماهیان خانواده ی تاسماهیان ازون برون (Acipenser stellatus) و قره برون (Acipenser persicus) ساکن در بخش جنوبی دریاچه ی خزر مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از جدا سازی و خالص سازی هموگلوبین خون این ماهیان، با استفاده از روش های الکتروفورز ژل sds، الکتروفورز طبیعی، و الکتروفورز کانونی تنوع هموگلوبین در این ماهیان تایید شد. با استفاده از کروماتوگرافی به روش تعویض یونی روی ستون cm cellulose یک هموگلوبین غالب خالص سازی گردید و صحت خلوص توسط روش های الکتروفورز کانونی و الکتروفورز ژل sds تایید گردید. مطالعات طیفی با استفاده از طیف سنجی فلورسانس برای مقایسه آب گریزی سطح هموگلوبین ها و به وسیله دورنگ نمائی دورانی (cd) برای مقایسه ای زیر ساختارهای مارپیچ آلفا از ساختمان دوم زنجیره های گلوبین صورت گرفت. هم چنین از طیف سنجی مرئی فرابنفش (uv vis) برای اندازه گیری تمایل هموگلوبین ها به اکسیژن در حضور سدیم دیتیونیت استفاده شد. هم چنین روند واسرشته شدن گرمائی هموگلوبین ها با استفاده از روش کالری متری روبشی افتراقی (dsc) مورد بررسی قرار گرفت مجموعه ی نتایج حاصل از آزمایشات و تحلیل های فوق، در این تحقیق موید این فرضیه بود که می توان ارتباطی معنی دار بین توانائی ورود ماهی به اعماق بیش تر، فشار جزئی اکسیژن در اعماق مختلف و تفاوت های ساختاری هموگلوبین ها از نظر فشردگی ساختار، تمایل هموگلوبین به اکسیژن، میزان آب گریزی سطح هموگلوبین، میزان درصد مارپیچ آلفا و پایداری حرارتی آن ها برقرار نمود.

ماهیان خاویاری (ازون برون Acipenser stellatus و قره برون Acipenser persicus), آب گریزی, مارپیچ آلفا, تمایل به اکسیژن, کالری متری روبشی افتراقی