حسین عساکره - دانشیار اقلیم شناسی دانشگاه زنجان.
مهدی دوستکامیان - دانشجوی کارشناس ارشد آب و هواشناسی

هدف از این مطالعه پهنه بندی آب قابل بارش جو ایران زمین می­باشد. بدین منظور داده­های فشار و نم­ویژه طی دوره ۱۹۵۰-۲۰۱۰ از پایگاه داده های NCEP/NCAR وابسته به سازمان ملی جو و اقیانوس شناسی ایالات متحده استخراج و مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته اند. به منظور تجزیه تحلیل داده ها و ترسیم نمودارها از نرم افزارهایSurfer, Spss, Matlab  بهره گرفته شد. در این مطالعه برای پهنه بندی آب قابل بارش ابتدا میانگین و ضریب تغییرات مکانی در ماه­های مختلف استخراج گردیده است سپس برای ناحیه­بندی از تحلیل خوشه­ای استفاده شده است. داده های حاصل میانگین و ضریب تغییرات ماهانه آب قابل بارش به روش تجزیه خوشه ای ادغام وارد مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفت که پس از ترسیم دندروگرام سه پهنه اقلیمی: ناحیه با آب قابل بارش زیاد و ضریب تغییرات کم، ناحیه با آب قابل بارش متوسط و ضریب تغییرات متوسط و ناحیه با آب قابل بارش کم و ضریب تغییرات زیاد مشخص گردید. به منظور ارزیابی نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای، از روش تحلیل ممیزی و آزمون تفاضل میانگین استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل ممیزی نشان داد که ۲۴/۹۸ درصد از یاخته­ها به طور صحیح در گروه مربوط به خود قرارگرفته اند.

پهنه بندی, آب قابل بارش, تحلیل خوشه ای, تحلیل تشخیصی, ایران