داوود مهدوی - گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور، تهران
عبدالرضا رکن الدین افتخاری - گروه علوم جغرافیایی و سنجش از دور دانشگاه تربیت مدرس، تهران
حمدالله سجاسی قیداری - گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد

در دهه­های اخیر گردشگری به­ویژه در مناطق روستایی از اهمیت قابل توجهی در زمینه تنوع بخشی اقتصادی، حفظ میراث طبیعی و تاریخی- فرهنگی پیدا کرده است. در این میان اهمیت آثار تاریخی- فرهنگی موجود در روستاها به­عنوان میراث تمدنی از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده و سبب جذب گردشگران زیادی به مقصدهای دارای چنین پتانسیل­هایی می­شود. لذا بهره­گیری از این پتانسیل­ها نیازمند طراحی، راهبردهای مناسب و ویژه‎ این نواحی از سوی برنامه‎ریزان و مدیران گردشگری است. لذا این پژوهش با هدف تدوین راهبرد مناسب برای توسعه‎ پایدار گردشگری در روستاهای مورد مطالعه در پی پاسخگویی به این سوال اساسی است که راهبرد مناسب برای توسعه‎ پایدار گردشگری در روستاهای تاریخی- فرهنگی کشور کدام است؟ بر این اساس، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و شیوه پیمایشی و مدل تحلیلی SWOC و ماتریس ارزیابی QSPM به ارائه راهبردهای مناسب در قالب سه گروه مشارکت‎کننده مردم، گردشگران و مسئولان در ۷ روستای تاریخی- فرهنگی ایران پرداخته است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه راهبرد مطلوب توسعه‎ گردشگری روستایی، از روش تحلیلی سواک استفاده شده است. با توجه به نتایج به­دست آمده از نظرات جامعه­های نمونه راهبرد تدافعی به­عنوان راهبرد کانونی برای توسعه‎ گردشگری روستایی در روستاهای مورد مطالعه می­باشد.

برنامه‎ریزی راهبردی, توسعه‎ پایدار, گردشگری روستایی, روستاهای تاریخی- فرهنگی, مدل SWOC, ایران