داود مختاری - گروه پژوهشی جغرافیای دانشگاه تبریز

گردشگری از نوع زمین­پیمایی، که ترکیبی از فعالیت­های ورزشی و تدبر در ویژگی­های زمین­شناختی ژئومورفولوژیکی طبیعت را شامل می­شود، از جمله مهم­ترین فعالیت­های تفریحی و زمینه­های کسب در آمد با افقی روشن در آینده نزدیک خواهد بود. این مقاله با معرفی گردنه پیام در شمال غرب ایران (بین ″۰۵′۱۷°۳۸ تا ″۵۲′۵۵°۳۸ عرض شمالی و ″۱۳′۴۶°۴۵ تا ″۱۲′۵۹°۴۵ طول شرقی) به عنوان یک مکان ژئومورفیکی، سعی دارد روش­شناسی تهیه نوعی نقشه موضوعی به نام «نقشه زمین­پیمایی» را ارائه نماید. این نقشه­ها بر عناصری از چشم­انداز و مخاطرات احتمالی تاکید دارند که یک گردشگر در برنامه گردشگری خود و همچنین به هنگام گردش با آنها روبروست. گردنه پیام دارای جذابیت­های زیادی (چشم­انداز کوهستانی مرتفع، مسیرهای مختلف کوه­پیمایی، چشمه­های پر آب، امکانات گردشگری زمستانی، و اقلیم ییلاقی) از نظر گردشگری از نوع زمین­پیمایی می­باشد و سطوح مختلفی از مخاطرات ژئومورفولوژیکی (انواع حرکات توده­ای، سقوط بهمن برفی و سنگی، فعالیت­های انباشتی و کاوشی رودخانه­ای و...) نیز در بخش­های مختلف گردنه به چشم می­خورد. یافته­های این مقاله و پیشنهاد تهیه نقشه­های زمین­پیمایی برای مکان­های ژئومورفیکی ایران، به برنامه­ریزان امر گردشگری می­تواند گامی مهم در جهت افزایش بهره­وری گردشگری در نواحی مرتفع کشورمان باشد.

نقشه های زمین پیمایی, مکان های ژئومورفیکی, مخاطرات ژئومورفولوژیکی, ژئوتوریسم, گردنه پیام