یوسف قویدل رحیمی - گروه جغرافیا دانشگاه تربیت مدرس

آمار هواشناسی نشان می­دهد که به هنگام وقوع بارش­های تندری پدیده­های اقلیمی فرعی خطرناکی مثل تگرگ، رگبارهای سنگین و سیل­آسا، بادهای شدید و صاعقه پدیده غالب اقلیمی تبریز هستند. مخاطرات اقلیمی یاد شده به عنوان بخشی از ماهیت اقلیم تبریز و کل منطقه شمال غرب ایران هر ساله خسارات فراوان اقتصادی-اجتماعی و زیست­محیطی را متوجه مردم بویژه کشاورزان و دامداران می­کنند. برای مطالعه سینوپتیک بارش­های رعد و برقی روزهای ۴ و ۵ اردیبهشت ۱۳۸۹ تبریز از داده­های جو بالای موجود در مرکز ملی پیش­بینی­های محیطی استفاده شده و با روش­های محاسباتی و ترسیمی وضعیت جو به هنگام وقوع بارش­های رعد و برقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل­های سینوپتیک نشان داد که عوامل موثر بر وقوع بارش­های رعد و برقی تبریز در روزهای ۴ و ۵ اردیبهشت ۱۳۸۹ وقوع بلوکینگ و پیچانه در ترازهای ۵۰۰، ۶۰۰ و ۷۰۰ هکتوپاسکال، ناپایداری و همرفت شدید هوا در تمام سطوح جوی از ۱۰۰۰ تا ۵۰۰ هکتوپاسکال و تاوایی مثبت یا سیکلونی در ترازهای جوی ۵۰۰، ۶۰۰، ۷۰۰ و ۸۵۰ هکتو پاسکال هستند. نقشه­های وزش رطوبتی نشان دادند که منبع تامین رطوبت بارش­های رعد و برقی روزهای ۴ و ۵ اردیبهشت ۱۳۸۹ تبریز و منطقه شمال غرب ایران در در ترازهای ۱۰۰۰، ۹۲۵ و ۸۵۰ دریای خزر و در ترازهای ۷۰۰، ۶۰۰ و ۵۰۰ هکتوپاسکال دریاهای مدیترانه و دریای سیاه هستند.

بارش های تندری, تحلیل سینوپتیک, مخاطرات اقلیمی, وزش رطوبتی, تبریز