علی اکبر عنابستانی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی - دانشگاه فردوسی مشهد.
مهدی جوانشیری - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی- دانشگاه فردوسی مشهد.
ام البنین هراتی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی- دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده      امروزه طرح هادی روستایی مهم ترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. با گذشت بیش از سه دهه از شروع اجرای این گونه طرح ها در نواحی روستایی کشور، لازم است بدانیم که اجرای این گونه طرح ها چه نتایجی به­خصوص در ابعاد فیزیکی- کالبدی برای فضاهای روستایی کشور به همراه داشته است. این نوشتار جهت بررسی نتایج فیزیکی-کالبدی طرح به بحث کاربری­های پیشنهادی پرداخته و در این زمینه به ارزیابی میزان تحقق پذیری کاربری­های پیشنهادی، و در ادامه میزان انطباق این کاربری­ها را در مرحله اجرای طرح با نقشه کاربری­های مصوب این طرح ها را در روستاهای شهرستان خواف مورد توجه قرار داده است. برای برآورد میزان تحقق پذیری کاربری­های پیشنهادی طرح­های هادی روستایی از مقایسه نقشه پیشنهادی مصوب روستاهای مورد مطالعه در سال­های ۸۰-۸۲ و نقشه وضع موجود آن ها در سال جاری (۱۳۹۲) استفاده شده است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش­های میدانی و اسنادی استفاده شده و نیز تهیه و تحلیل کلیه نقشه­ها با استفاده از نرم افزار ArcGIS انجام گرفته است. یافته­های تحقیق نشان می دهد که بیش ترین درصد تحقق پذیری مربوط به کاربری ورزشی با ۸/۸۷ درصد و کم­ترین مربوط به کاربری فضای سبز با ۱/۱۲ درصد می باشد. هم­چنین کم­ترین میزان انطباق­یافتگی در بین کاربری های پیشنهادی مربوط به روستای سده با ۸/۷۱ درصد انطباق و بیش ترین مربوط به روستای خرگرد با ۳/۹۹ درصد می باشد. در زمینه اجرایی شدن کاربری­های پیشنهادی، باتوجه به تحقق تنها ۵۳ درصد مساحت کاربری­ها می­توان نتیجه گرفت که تحقق­پذیری کاربری­های پیشنهادی در این روستاها ضعیف بوده اما همین میزان مساحت اجرا شده با کاربری­های نقشه پیشنهادی انطباق لازم را داشته است.

واژگان کلیدی: تحقق پذیری, انطباق پذیری, عوامل مکانی- فضایی, کاربری پیشنهادی, خواف