بهلول علیجانی - دانشگاه خوارزمی و مدیر قطب علمی تحلیل فضایی مخاطرات محیطی
حسن فرج زاده - آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی

محیط طبیعی بر اساس شرایط آب و هوایی تنظیم شده است. جوامع انسانی به ناچار باید خود را بر اساس این شرایط تنظیم و تجهیز نمایند. شناسایی شدت، فراوانی و زمان رخدادهای فرین آب و هوایی می­تواند به حل مسایل زیست محیطی کمک نموده و انسان را در تنظیم و اجرای برنامه­ریزی­های منسجم و منطقی در برابر تغییرات رفتار این رخدادها یاری نماید. در این تحقیق به­منظور بررسی تغییرات دمای فرین، داده­های روزانه حداقل و حداکثر دمای ۱۳ ایستگاه شمال­غرب ایران از سازمان هواشناسی کشور دریافت و بعد از کنترل و ارزیابی کیفی استفاده گردید. شاخص­های ۱۶­گانه دمای فرین ایستگاه­های منتخب توسط بسته نرم­افزاری RClimDex استخراج و از روش من- کندال برای بررسی وجود روند و روش موجک برای بررسی تغییرات و نوسان­های دوره­ای موجود در سری­ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که روند شاخص­های دمای فرین در اکثر ایستگاه­های منتخب حاکی از کاهش فراوانی شاخص­های سرد فرین و افزایش فراوانی شاخص­های گرم فرین است. نتایج حاصل از تحلیل موجک نشان داد که شاخص­های سرد فرین دارای نوسان­های دوره­ای معنی­دار کاملا آشکار طی چرخه­های زمانی ۲ تا ۴ ساله بوده و در بین شاخص های گرم فرین، تنها شاخص گر­م­ترین دمای روز (TXx) در چرخه های زمانی ۲ تا ۴ ساله و شاخص تعداد شب­های حاره­ای (TR۲۰) در چرخه­های زمانی ۴ تا ۸ ساله بارزترین محدوده­های معنی­داری را نشان دادند.

شاخص های فرین آب و هوایی, حداقل و حداکثر دمای روزانه, روند, تحلیل موجک, شمال غرب ایران