ابوالقاسم امیراحمدی - گروه جغرافیا، دانشگاه حکیم سبزواری
نسیم معالی اهری - ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری
طیبه احمدی

دشت اردبیل با مساحت تقریبی۲۳/۱۰۹۷ کیلومترمربع در مختصات جغرافیایی́۵­˚۳۸ تا́ ۲۷˚۳۸ عرض شمالی و ́۹ ˚۴۸ تا ́۳۷ ˚۴۸ طول شرقی، یک دشت میانکوهی محسوب می­شود، که طی سال­های اخیر با افت چشم­گیر آب­های زیرزمینی مواجه شده است. جهت بررسی تغییرات به­وجود آمده در حجم آبی آبخوان و میزان افت آب­های زیرزمینی در کل دشت از داده­های آماری چاه­های مشاهده­ای استفاده و با بهره­گیری از ­فزارARC­GIS ، نقشه­های ایزوپیز و پهنه افت در منطقه مورد مطالعه ترسیم گردید. نقشه­های ترسیمی نشان دادند که بیشترین میزان افت آب، در قسمت جنوب و جنوب­شرقی منطقه اتفاق افتاده است. بر اساس نقشه پهنه­بندی تهیه شده، ۱۴درصد از مساحت دشت در پهنه خیلی زیاد افت، ۷۳/۲۹ درصد در پهنه زیاد، ۶/۲۶ درصد در پهنه متوسط، ۳۸/۱۷ درصد در پهنه کم و ۲۹/۱۲ درصد در پهنه خیلی کم افت قرار می­گیرد. با تلفیق لایه­های میزان بارش، شیب،هیدرولوژی، لیتولوژی، ژئومورفولوژی، خاک، پوشش­گیاهی و عوامل انسانی در محیط GIS، نقشه پیش­بینی مناطق افت آب­های زیرزمینی در آینده به روش کوکریجینگ نقطه­ای تهیه گردید. نتایج به­دست آمده نشان داد که بیشترین احتمال فرونشست دشت اردبیل در آینده به دلیل برداشت بیش از حد منابع آب زیرزمینی در قسمت جنوب­شرق و غرب اتفاق خواهد افتاد.

دشت اردبیل, سوبسیدانس, پهنه بندی افت, Arc GIS