مجتبی قدیری معصوم - دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران و عضو قطب علمی توسعه روستایی
محمد سلمانی - دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
محمدجواد قصابی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

واژه «پایدار» امروزه به­طور گسترده ای به­منظور توصیف جهانی که در آن نظام‎های انسانی و طبیعی تواما بتوانند تا آینده ای دور ادامه حیات دهند، به کار گرفته می شود. توجه به این مسئله و لزوم ارزیابی توان اکولوژیکی و ظرفیت‎های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مباحث مختلف توسعه به­خصوص گردشگری، برنامه‎ریزان توسعه را ملزم به شناسایی منابع از ابعاد مختلف و بهره‎برداری درست و عقلانی از آن­ها می‎کند. در این راستا پژوهش پیش رو با هدف توسعه گردشگری پایدار به مطالعه و ارزیابی توان توسعه گردشگری در شهرستان خور و بیابانک پرداخته‎است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی مبتنی بر روش­های کتابخانه‎ای و میدانی است، بدین صورت که ابتدا با بهره‎گیری از روش سیستمی و مدل‎های ارزیابی توان اکولوژیکی دکتر مخدوم، توان اکولوژیکی منطقه ارزیابی گردید. در مرحله بعد، با استفاده از مدل مقایسه زوجی ساعتی ارزش‎گذاری شاخص‎های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی صورت پذیرفت و ظرفیت‎های اقتصادی-‎اجتماعی منطقه گردشگری شهرستان خور ‎و ‎بیابانک با بهره‎گیری از مدل ELECTRE، به لایه‎های اطلاعاتی قبل اضافه گردید؛ و در نهایت با استفاده از مدل برنامه‎ریزی راهبردی SWOT راهکارهای اساسی جهت توسعه بخش گردشگری منطقه مورد مطالعه، ارائه گردید. نتایج حاصل از مطالعات صورت‎گرفته حاکی از آن است که این محدوده دارای پتانسیل بالایی برای توسعه گردشگری بیابان و گردشگری قومی- فرهنگی بوده و می‎توان از طریق برنامه‎ریزی منطقی و عقلانی در راستای ظرفیت و پتانسیل منطقه و توجه بنیادین به مفاهیم و آموزه‎های گردشگری پایدار، مقدمات توسعه هرچه بیش­تر گردشگری منطقه را فراهم نمود.

ارزیابی توان, گردشگری بیابان, سکونتگاه‎ های روستایی شهرستان خور و بیابانک