یاسر اسماعیلیان - استادیار گروه مهندسی کشاورزی، مجتمع آموزش عالی گناباد
صادق عسکری نائینی - دانش آموخته گروه مهندسی تولیدات گیاهی-گیاهان دارویی و معطر، مجتمع آموزش عالی گناباد

به منظور ارزیابی واکنش عملکردی گیاه دارویی چای ترش به سیستم های تغذیه آلی و شیمیایی و کاربرد قارچ همزیست میکوریزا،آزمایشی در سال ۱۳۹۷ به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مجتمعآموزش عالی گناباد انجام شد. عامل اصلی شامل تیمارهای شاهد (عدم مصرف کود)، ورمی کمپوست، کود پلت مرغی و کود شیمیایی وعامل فرعی مشتمل بر تیمارهای شاهد (عدم کاربرد قارچ)، قارچ میکوریزا گونه Glomus mosseae و Glomus intraradices بود.نتایج آزمایش نشان دهنده تاثیر معنیدار تیمارهای آزمایش بر صفات مورد مطالعه چای ترش بود. کاربرد کود شیمیایی و کود پلتمرغی بیشترین عملکرد کاسبرگ تر (به ترتیب ۶۶۲۱ و ۶۵۵۷ کیلوگرم در هکتار) را حاصل کرد. عملکرد کاسبرگ خشک نیز با مقادیر۹۲۸ و ۸۹۰ کیلوگرم در هکتار در دو تیمار مذکور بیشترین افزایش را نسبت به تیمار شاهد نشان داد. بیشترین عملکرد بیولوژیکی درتیمار کود شیمیایی حاصل شد که نسبت به تیمار شاهد افزایش ۲۹ درصدی را نشان داد. در حالی شاخص برداشت در اثر کاربرد کودپلت مرغی نسبت به سایر تیمارهای کودی بیشترین افزایش (۲۱ درصد نسبت به تیمار شاهد) را حاصل کرد. تلقیح قارچ همزیستمیکوریزا بجز شاخص برداشت بر سایر صفات مورد مطالعه اثر معنی داری داشت و بیشترین عملکرد کاسبرگ تر (۶۵۳۹ کیلوگرم درهکتار)، عملکرد کاسبرگ خشک (۹۰۲ کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (۱۰۶۳۲ کیلوگرم در هکتار) از گونه G. intraradicesبدست آمد. نتایج این پژوهش مشخص میکند که میتوان با جایگزینی کودهای شیمیایی با کود آلی و همچنین استفاده از روابط متقابلهمزیستی میکوریزایی به عملکردهای قابل قبولی در زراعت چای ترش در مناطق اقلیمی مشابه با محل آزمایش دست یافت.

چای ترش، سیستم تغذیه، عملکرد، قارچ میکوریزا، همزیستی