محمد میرزاخانی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فراهان

به منظور بررسی اثر تلقیح دوگانه بذر با ازتوباکتر و میکوریزا و مصرف مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر بر درصد و عملکرد روغن دانه گلرنگ بهاره رقم 111 -IL در بهار سال 1386 این آزمایش اجرا گردید. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار های مورد آزمون شامل ازتوباکترAzotobacter Chorococum و میکوریزا (Glomus Intraradices هرکدام در دو سطح به ترتیب شامل A0M0 یعنی عدم تلقیح با باکتری ازتوباکتر و قارچ میکوریزاA1M1 یعنی تلقیح با باکتری ازتوباکتر و قارچ میکوریزا) و مصرف مقادیر خالص کود های نیتروژن و فسفر در چهار سطح به ترتیب شامل: F3= N150+ P75 (kg.ha-1) , F2= N100+ P50(kg.ha-1), F1= N50+ P25(kg.ha-1), F0= N0+ P0 ] صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، ارتفاع شاخه دهی، قطر ساقه، طول دوره رشد، درصد روغن دانه و عملکرد روغن دانه اندازهگیری شدند. بیشترین مقدار عملکرد روغن مربوط به تیمار A0M1F3 عدم تلقیح با ازتوباکتر و تلقیح با میکوریزا و سطح سوم مصرف کودها، یعنی 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 75 کیلوگرم در هکتار فسفر) با میانگین 426/8 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد روغن دانه 295/1 کیلوگرم در هکتار) توسط تیمار A0M1F0 تلقیح میکوریزا و عدم تلقیح ازتوباکتر بدون مصرف نیتروژن و فسفر) تولید گردید. هدف از انجام این تحقیق تامین بخشی از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه با استفاده از عوامل بیولوژیکی و کاهش مصرف کودهای شیمیایی بود طبق محاسبات انجام شده در این بررسی می توان گفت که تلقیح گلرنگ بهاره، با باکتری ازتوباکتر و قارچ میکوریزا باعث افزایش حدود 8/39 درصدی عملکرد روغن دانه شده است. هدف از این مطالعه، بررسی نقش تثبیت بیولوژیکی نیتروژن و فسفر در بهبود تغذیه گیاهی بوده است. البته درصورت تکرار این آزمایش نتایج با قطعیت بیشتری قابل بررسی و تجزیه و تحلیل خواهد بود

تلقیح ازتوباکتر و میکوریزا، عملکرد روغن، نیتروژن و فسفر، گلرنگ